Eri DISETUR k’o chik che ya’olchajinik chi ke wa’katel winaq che ri ke’opan pa le Basílica rech Esquipulas

 

Eri División rech Seguridad Turística (DISETUR), rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC), pa le uchakunik ri Wokajil Ajchajinelab’ e Taqom pa Esquipulas, xuquje’ ri ya’el tob’anik chi ke ri wokajil ajchajinelab’ rech Antigua Guatemala, ri Móvil, Panajachel, San Pedro la Laguna, ri rech San Vicente Pacaya, ri rech Retalhuleu, Chichicastenango, Cobán, Remate, xuquje’ Rio Dulce, k’a panika’j q’ij rech q’ij sábado 11 rech pa waqib’ kajb’al rech okib’al aq’ab’ rech q’ij jueves 16, k’o ya’olchajinik rech q’atel k’ax kab’an ri’ xuquje’ k’o riqb’al ib’ kab’an kuk’ ri komon winaqilal rech uq’atexik b’anoj k’ax chi ke ri wa’katel winaq, jeri’ che kijastaq xuquje’ chi ke ri e ajk’ulul kech pa taq kib’enam pa le Basílica rech Esquipulas ri’.

Rumal ri’ eri q’atb’altzij rech ajchajil tinamit xkiya’o loq ub’ixik k’o ri’ ya’olchajinik kab’an ri’ rech uq’atexik b’anoj k’ax chi ke winaqil xuquje’ ch’ich’ keb’inisaxik, chi ke wa’katel winaq pa taq wa’kateb’al ri’ xuquje’ pa taq tijob’al wa’, warib’al ja, pa taq itinib’alil, pa taq k’ayib’al, xuquje’ pa taq nik’aj k’olib’em ri’.

Xuquje’ xb’ix chi ke ri wa’katel winaq chi’ chakib’ano b’a’ toq’ob’ qas kakil kijastaq, kuk’ ri ak’alab’, ri ri’j winaq xuquje’ kijastaq keqam, kichakub’al rech esab’al wachib’al, ruk’ nik’aj chik, xuquje’ xikiya’ ub’ixik che k’o kunanik kakib’an chi ke ri winaqil chi’.

Xikiya’ loq ub’ixik che ri ya’olchajinik ri’ are katajin kumal e ajchajil tinamit e b’enaq pa taq ri auto patrullas, ri kesik’in ri’ xuquje’ katzijom kiq’aq’ rech wexa’ k’o b’anoj k’ax tajin kakilo ri’ xuquje’ e k’o ri’ q’atol tzij kek’oji pa taq le kachapik ri winaqil che ri kakib’an tane’ k’ax ri’.

Pa jun chik b’anoj ya’olchajinik kumal ajchajil tinamit che kaqan k’ut ketajin pa chajinik ri’, e k’o chi rij kejch’ich’ ketajinik e k’o nik’aj chik e b’enaq pa taq ch’ich’ rech ya’olchajinik ri’ pa taq le nimab’e che ri kab’e pa le Basílica rech Esquipulas.

Eri ajchajinelab’ rech Turismo rech PNC, xub’ij che pa le k’ak’ junab’ ri’ pa komonchak ketajin pa ya’olchajinik ri’ kuk’ nik’aj chik taqawokajilal jacha’ ri’ le Ministerio Publico (MP), le Organismo Judicial (OJ), le Procuraduría rech ri Derechos Humanos (PDH), le Procuraduría General rech ri Amaq’il (PGN), le Instituto Guatemalteco rech Turismo (INGUAT), le Consejo rech  Seguridad Hotelera rech Iximulew (COSEHOGUA), le Coordinadora rech Uq’atexik raqow k’ax rumal kajulew ri’ (CONRED), le Gobernación Departamental ri’, le Q’atb’altzij rech Esquipulas xuquje’ le Bomberos Voluntarios ri’ xuquje’ le Bomberos Municipales (BV y BM) ri’, are wari’ pa uq’atexik b’anoj k’ax che kik’aslemal winaqil ri’ xuquje’ che ri kijastaq ri wa’katel winaq pa amaq’ xuquje’ ri kojb’al rech ri ya’olchajinik wa’katel winaq pa taq jalajoj ub’anikil, rech uq’atexik b’anoj k’ax ri’ xuquje’ ri ub’anikil taq ri ya’olchajinik che ri katob’anik pa le uk’iyemalil ri ub’anikil kik’amik loq chi’ wa’katel winaq pa we amaq’ ri’.

Xe’opan chi uxe’ ri ub’anikil taqanik xb’an ri’

Eri q’atb’altzij rech ajchajil tinamit xkitzijoj ri’ che pa amaq’el eri reqa’lene ri PNC kakinimaj k’ut ub’anik ri ya’olchajinik jacha’ kataqon ri taqawokaj chi ke ri’, are rech unimaxik ri Ub’antajil ri Ya’talil Winaqil ri’. Xuquje’ eri rajchak e ajchajil tinamit ri’, man k’ot ri’ itzel b’anoj taqanik kakib’an ri’ rumal k’ut are wa’ kuya’ itzel che rilik ri Wokajilal, rajawaxik k’ut kanimax uwach ri k’o pa le artículo 10 rech ri Taqanem rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit, Decreto 11-97.

Xuquje’ pa k’isb’al xb’ixik eri b’anoj ya’olchajinik ri’ are k’o pa uq’ab’il ri Principios Básicos rech Actuación Policial, ri k’o pa le artículo No. 12 rech ri Taqanik rech ri P.N.C., rech ri Decreto 11-97, pa taq le rajilab’al rech  jun pa le jo’ob’ ri’. Chi rij ri ukojik ri k’aqb’alil ri’, are rajawaxik kanimax ri’ jacha’ ri k’o pa le artículo 24 rech ri Código Penal, jacha’ ri jas pa ucholajil rech ukojik ri’: are rech pa tob’al ib’, rech are rajawaxik kakoj ri’ xuquje’ rech are jun ya’talil rech kakoj pa taq le chak patan ri’.

Noticias Recientes