Eri ECEC xe’utijoj ri ajtijonelab’, e k’amal b’e xuquje’ ri tz’i’ eqa’lenel rech e ajtzukul awam taq jastaq ri’

Eri Ministerio rech Gobernación (Mingob) xuquje’ ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) ri’ k’o pa kq’ab’ ri Escuela Centroamericana rech Entrenamiento Canina (ECEC) ri’, rech ri Subdirección General rech Análisis rech Información Antinarcótica (SGAIA) ri’. Eri tijob’al ri’ are la’ xk’utun pa le 23 rech junio rech 1988 xuquje’ are xub’an upatan rech xetijob’ex wi ri tz’i’ eqa’lenel xetzukunik xuquje’ ri ajtijonelab’ ri’, xuquje’ rech xetijox taq ri tz’i’ rech e ajtzukul awan kunb’al, pwaq b’otolik, poq’sab’al k’aqb’alil, k’aqb’al xuquje’ tob’chakub’al rech uwach q’aq’nilem ri’.

Eri inspector, Edwin Revolorio, xub’ij ri’ e pa le tijob’al ri’ chi’ ketijob’ex wi ri k’amal b’e xuquje’ ajtijonelab’ K-9 ri’, chi ke e ajchajil qatinamit kuk’ ri rech nik’aj chik tinamit pa uwachulew. Xuquje’ chi’ ketijox wi ri Comando rech Operaciones Antinarcóticas (COAN) xuquje’ chi’ kab’an ri curso intermedio chi ke ajchajil qatinamit kuk’ ri nik’aj tinamit pa uwachulew ri’ rech Navegación Terrestre xuquje’ Manejo rech sistema rech Posicionamiento Global (GPS ub’i’ pa tzij inglés) ri’.

Rumal ri’ e elinaq chik pa tijonem ri’ e 344 chi guías K-9. Eri inspector Revolorio xub’ij che e petinaq chik chi’ kajchajinel rech oxlajuj chi nimatinamit rech América rech ketijob’ex ri’.

Wujilal kech ajtijonelab’

reciben la certificación como perro policía, explica Revolorio.

Eri tijob’enik ri’ are la’ kuya’ kiwujilal chinaq kakitijoj kib’ chi’ pa taq waqib’ ik’ ri’. Eri ajtijoxel ri’ are la’ katijox che b’anoj tijonem xuquje’ rech kub’an reqa’lenel rech guías K-9. Xuquje’ kuk’am jun nim uwach tijonik ri’ rech b’anoj taq tzukunem.  Chi’ k’ut e elinaq wi tz’i’ e eqa’lenel ketzukunik, xcha’ ri Revolorio.

Xub’ij chik chinaq ka’ok che ri guía K-9, eri ajtijoxel ri’ rajwaxik kutijoj rib’ chi’ pa oxib’ ik’, are q’ij kumaj rech katijox chi rij katijoxik ri tz’i’ ajchajinel tzukunel ri’, rech chi rij ula’wchexik ronojel ri tz’i’ e ajtzukunel ri’, jeri’ rech kachajix ri tz’i’ ronojel q’ij, xuquje’ rech ketijox chi rij primeros auxilios veterinarios, rech jeri’ pa aninaqil.

Ketijoxik rech keloq’oq’enik xuquje’ kakinimaj tzij

Eri eqa’lenel tijonel xuquje’ guía K-9, Aldo Sarceño Salguero xub’ij are rech ka’ok uwinaqil eqa’lenel ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) xuquje’ pa le ECEC rech ri SGAIA rajwaxik b’a’ k’o uchuq’ab’ qas utz uwach xuquje’ rajwaxik k’o reta’mab’al ri eqa’lenel ri’. Xuquje’ rajwaxik kunimaj ub’anikil ri awaj ri’, rajwaxik k’o 20 pa 35 kijunab’ ri’, rajwaxik xaq ta k’o umak ub’anom xuquje’ rajwaxik ke’uloq’aj ri taq tz’i’ ri’ rumal e are kachi’l pan aj taq junab’ ri’.

Xub’ij ucholajil ri’ eri tz’i’ kekoj pa qatinamit rajwaxik are kb’anik pastores belga mallinois, alemán, le holandés xuquje’ labrador ri’, ri oxib’ e tijom ri’ rech te k’u ri’ ya’om kiwujil ri’ xuquje’ rech keta’m chik kechakun pa taq chajinem ri’.

Eri Sarceño xub’ij rech pa le q’atenik b’anoj k’ax ri’ are kekoj ri tz’i’ kakaj kuwach winaq kuwach taq ak’alab’ xuquje’ ri’j winaq ri’ rech ke’etz’an kuk’ pa taq tijob’al, pa taq nimaq’ij rech q’alanem tz’ij chi ke winaq ri’ xuquje’ pa taq ri cholchak rech ya’oltzijolil ub’i’ “Jun q’ij kuk’ Nuwinaqilal ri’”.

Noticias Recientes