Pa le ub’antajil ri nuk’chomab’al rech tob’anem che tajin kupatanixik ruk’ ri Ministerio rech Gobernación, ruk’ ri UMG-USAID, we kamik xjach chaqe jumulaj chi chakub’al ri’ che ri kakoj kumal ri puqil e ajtijonel ri’, che ri are wari’ xchakuxik ruma lri UPCV xuquje’ ri xtz’ajik rumal ri tob’anem ri’, che ri are kakojik aretaq kekoj ri komonb’al rech q’atenik k’ax, xcha’ ri Ronald Portillo woksolinem rech ri Unidad rech Prevención Comunitaria rech ri k’ax ri’ (UPCV) rech ri Tercer Vicedespacho rech ri Ministerio rech Gobernación.
Xub’ij ri’ che konojel pa UPCV ri’ “Uj k’o che upatanixik pa le b’anoj ri ch’ob’otal chak, ri cholchak xuquje’ cholb’al chak rech taqim uq’atexik xuquje’ unajb’ejsaxik ri b’anoj k’ax pa we amaq’ ri’ xuquje’ rech ya’oltob’anik pa le uwokib’al uwach jun k’amansab’al b’iw ub’ixik xuquje’ rech b’anoj joremal ri’”, xcha’ ri Ronald Portillo woksolinel rech ri Unidad rech ri Prevención Comunitaria rech ri k’ax (UPCV) ri’ rech ri Tercer Vicedespacho rech ri Ministerio rech Gobernación ri’.
Rumal ri’ xeb’an ri’ nik’aj chik jun wujtzijob’al ri’, ub’i’ Ch’ob’otal chak rech K’aslemal, ri kutzijob’ej chi ke ri komon alab’om alitom ri’ che ri kep’ixb’ax wi ri q’apojil ri’ rech kekowin che uwokik uwach ri cholchak xuquje’ rech kakib’an jun ch’ob’oj rech jun utzalaj k’aslemalil xuquje’ maj b’anoj k’ax ri’, eri jun are rech katzijob’exik nab’ejsaxik q’atenik tijow tzam xuquje’ awan kunb’alil rumal k’ut chinaq kutub’a’ utijik ri’ kupetisaj b’anoj k’ax rumal.
Pa jun chik wujtzijob’al are kutzijoj chi rij man utz kutij jun ali ixoq are kakaj yowab’, are rech keq’atexik kekanaj e yowab’ ri taq ali pa we amaq’, jacha’ kuk’ nik’aj chik taqawokajil jacha’ ri Ministerio rech Utzwachil ruk’ ri cholchak PLANEA ri’.
Xuquje’ e k’o keb’ chik wuj rech tijonem ri’, are wa’ xuya’ ucholaj ub’ixik rumal ri Woksolinel ri’, eri Vilentómetro are kakoj ri’ rech uq’atexik b’anoj k’ax chi ke ri ixoqib’, rumal ri’ are xpatanixik rech ke’uno’jimaj, ke’utijoj xuquje’ ke’upixb’ej ri winaqil pa konojel ri’ rech te k’u ri’ eri e are kekowin che rilik chinaq ixoqib’ katajin b’anoj k’ax chi ke ri’.
“Sib’alaj k’ax k’u ri’ k’o k’i b’anoj k’ax ri’ k’amanaq chik ilom kumal winaq ri’, eri chakub’al rech ri’ k’o jujun taq retab’al kub’an ri’ rech are kaq’atexik pa aninaqil ri’”, xcha’.
Pa k’isb’al ri’ eri jun chik chakub’al ri’ are ri’ ri jun ya’ltzijol che ri are ub’i’ “Volvamos Viral Esto”, are wa’ xk’utunik rech keno’jisax ri alab’om alitom ri’ pa le ukojik pa saq ri uwachwuj k’amq’aq’nil ri’ rumal k’ut eri q’apojil pa tinamit k’ax uya’ik kitzijol kakib’ano chi ke winaq keta’m ta kuwach ri e ajb’anol k’ax itzelal chi ke ri’, xcha’ ri Portillo.
Eri uya’ik ri no’jwuj ri’
Pa k’isb’al ri’ eri Woksolinel chak rech UPCV xub’ij eri chakub’al rech tijonem che xjach tz’ajom chi xjach chi ke ri e tob’anelab’ are ri’ kajach ri’ kumal ri reqa’lenelab’ pa we amaq’ ri’.