Aretaq xsik’ix ri Ministro rech Gobernación Gendri Reyes, ruk’ ri diputado José Ubico rech ri Bancada TODOS ri’, eri q’atol tzij rech Taqachajinem pa Amaq’ xub’ij che ketajin che uchomaxik umajik upatan ri Comisión Nacional rech Q’atel k’ax K’aqanem ri’, ri xuk’iso upatan pa junab’ir kanoq xuquje’ rech uterenb’exik umaj ri upatan we ch’ob’otal chak ri’ kuk’ ri k’ak’ taqakomon xuquje’ ruk’ ri Congreso rech ri Amaq’il ri’.
Eri taqachajinel pa Amaq’ ri’ xub’ij che k’o pa saq ri’ upatanixik ri cholchak rech uq’atexik ri b’anoj k’ax ruk’ taq k’aqb’alil, «rumal k’ut xkojik ri komon taqawokajil ruk’ ri jalajoj taq Ministerio xuquje’ ri Secretarías rech k’i b’anoj taq patanem, pa le Taqawokajil rech Ajchajil Tinamit rumal ri’ xkoj jun cholchak rech ya’olchajinem ri’ rech upatanaxik uq’atexik ri b’anoj k’ax ruk’ taq k’aqb’alil pa tinamit, ri k’o pa usaqilal uch’ob’ik ri b’anoj cholchak ri’.
Sib’alaj xya’taj utzijol ri comisió ri’ pa le tzijolinem pa le oxib’ q’ij rech mayo rech 2013 pa le Diario Oficial rech kataqix upatanaxik, uchakuxik uwach xuquje’ rech kaya’ ub’ixik che rajwaxik kapatanaxik ri cholb’al chak pa tinamit rech q’atel k’ax k’aqanik ri’ xuquje’ rech kemol ri k’aqb’alil pa tinamit ri’, rech upatanaxik ri ya’ochajinem kub’sib’al k’u’x ri’.
Chi ke ri b’anoj uchak upatan ri’ rech ketatab’enik ri winaqil pa taq le cholchak kakoj ri’, katzukuxik ri chinaq kuya’o ri pwaq rech tojb’al chak ri’ xuquje’ ruk’ kitob’anik ri ajchakunelab’ pa qatinamit xuquje’ kumal nik’aj tinamit e k’o apanoq, rech ketob’anik rech uq’atexik uwach ri b’anob’al k’aqb’alil ri maj pa usaqil ri’, ruk’ nik’aj chik uwach b’anoj k’ax ri’.