Eri q’atb’altzij rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit, xkitzuj loq rajilanik ri b’anoj k’ax kamisanik ri’ xuquje’ ri b’anoj tzukunem pa we amaq’il rech wa’ pa le nab’e q’ij rech enero pa le 09 rech agosto 2019-2020, pa le kaq’alajin wi che sib’alaj xq’atataj ri b’anoj taq k’ax ruk’ 8 mil 155 chi winaq xekamisax ri’ are retal pa jun 21 por ciento pa we amaq’ ri’ en k’u ri pa 2019 chi’ k’u ri’ xk’ulmataj 10 mil 329 pa jacha’ tane’ pa taq le q’ijol ri’. Are wa’ rumal ri b’anoj tzukunem xb’antaj kumal reqa’lenel e ajchajil tinamit ri’.
Eri b’anoj k’ax pa taq le Ixim Nimatinamit are xopan b’a’ pa 43 por cientro xuquje’ e pa Escuintla xopan pa 13 por ciento ri’ e pa ronojel k’ut ri b’anoj k’ax ri’.
Eri b’anoj taq k’ax ri’ rech ri 70 por ciento ri’ are wa’ rech ri jalajoj uwach kamisan winaq b’anom ri’.
Eri b’anoj kamisanik are ruk’ b’a’: chi k’aqb’al, chi jastaq puch’b’al, k’o xa’ xejitz’is ri’, k’o xa’ xeporox ri’ xuquje’ k’o rumal xa’ xepoq’saxik, e pa le 2019 k’o 2 mil 299 chi kamisanik xb’antaj ri’ e pa 2020 e k’o jun mil 515, eri uxo’l xuya’ pa retal ri’ k’o 784 are jun -34 por ciento xq’atataj ri’.
Eri chak ri’ are xb’antaj kumal ri e 40 mil chi reqa’lenel ajchajil tinamit rech pa le ya’olchajinem chi ke e utz taq winaq pa taq tinamit che ri pa ronojel taq q’ij keraqataj pa chajinem ri’ rech xkichap pache’ ri winaq che ri kakib’an ta ri utzilal che kik’aslemal ri qawinaqilal ri’.