Eri reqa’lenel ri Ajchajil tinamit kamik xetijoxik rech b’a’ qas kakich’ob’ uchapik ukojik ri k’aqb’alil rech kakito’o wexa’ k’o kak’ulmataj tane’.
Eri cholchak rech b’ano’n tijonem ri’ rech qas kariq b’a’ uchapik ukojik ri puq k’aqb’alil xuquje’ rech ketaqinik kesuk’unik ri e 43 mil chi ajchajinelab’ rech ri comisarías, rech estaciones ri’, rech subestaciones ri’ rech taq unidades especialidades rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) ri’. Eri b’ano’nem ri’ are la’ rech katob’anik pa le upatanexik uwach ri cholchak rech B’ano’n Tijonem xuquje’ Kaloq’axik kuwach ri Ajchajinelab’ pa le Transformación Policial ri’ (ETP), ri kuwa’lijsaj uwach uchak patan ri K’amal B’e Amaq’ Ixixmulew pa le reqele’n ri Ministerio rech Gobernación (Mingob).
“K’o nim upatanib’al pa amaq’el uya’ik uchuq’ab’ ri ukowonib’al uchak upatan ri Wokajil Ajchajil Tinamit rech kachajin pa aninaqil ri’ xuquje’ rech pa kub’sib’al chajinem winaqil ri’”.
Eri Ministro rech Gobernación ri’
Eri b’anoj suk’unem k’aqanik maj ruk’ ub’aq’ k’aqb’al ri’ are la’ tajin ub’anik pa le k¿’olib’al b’anoj k’aqanik, kumal ri ajtijonel rech ri PNC chi la’ ri kakikoj wi jalajoj uwach ub’anik ri’ rech kach’ob’ uchakik ukojik ri k’aqb’alil, rech ma kakixe’j ta kib’ che uchapik ukojik ri’ pa taq aninaqilem.
Pa le jun wokajil ajchajinel keqam k’aqb’al jacha pa le PNC are rajwaxik kakich’ob’ ukojik ri’.
Are wa’ kuya’ nim uchuq’ab’ chi kech ri ajchajinelab’ rech qas kakich’ob’o kaketa’maj uchapik ukojik ri k’aqb’alil ri’ pa jun nim aninaqil xuquje’ pa le ya’olchajinem winaqil pa tinamit.
“Pa we junab’ ri’ are xloq’ 10 millones chi ub’aq’ ka’qb’alil rech are kakikoj ri e ajchajinelab’ pa tinamit”, xcha’ ri Ministro rech Gobernación ri’.
Ri ajchajin tinamit
Rumal ri’ eri reqa’lenelab’ ri comisarías rech ri Distrito Central, xub’ij che we b’anoj tijonem ri’ are kuya’o uchuq’ab’ ri e ajchajil tinamit rech kakiriq uchapik ukojik ri k’aqb’alil kumal wexa’ tane’ k’o jun k’aqanem kab’antaj tane’ kumal e ajb’anol k’ax ri kuya jun nimak’ax chi kech ri winaqil pa tinamit xuquje’ chi kech ri wokaj ajchajinelab’.
“Pa nimaq’ab’ pa saqarinem ri’ are kujok pa b’anoj jasq’ayin qach’akul ri’ rech kaqakowirsaj ri qanab’alil qachomab’al pa le wexa’ k’o jun k’ax kak’ulmataj tane’ xaq k’a te’et, rumal k’ut rajwaxik juntir kaqach’ob’ ub’anik wexa’ tane’ k’o ri kak’ulmataj ri’,jeri’ chech ri kik’aslemalil ri winaqib’”, xecha’ rajchajinel taq ri comisarías rech ri nororiente rech Iximulew.
Ri b’anoj tijonik ri’
Eri b’anoj suk’anik ruk’ k’aqb’al ri’ are la’ tajin reta’maxik kumal ri e ajchajil tinamit rech qas kakich’ob’ uchapik ukojik kik’aqb’alil we are chi’ k’o jun k’ax tane’ kak’ulmatajik. Xuquje’ rech kakoj ub’anik uk’utik rech b’anoj ilonik rech jacha tane’ tajin ri k’ax, rech kakich’ob’o kakijek’ej kib’ ri’.
Pa le b’anoj tijonem ri’, k’o k’i jalajoj taq uwach ri b’anoj tijonik kab’an chi rij uchapik ukojik ri k’aqb’al rech kach’ob’ ri b’anoj suk’anik ri’, rech pa kub’sib’al k’u’x b’a’ keta’m kakikoj ri ka’qb’alil ri’, xecha’ ri ajtijonelab’ rech ri Subdirección General rech Análisis rech Información Antinarcótica (SGAIA) rech ri PNC ri’.
K’o 10 milloines chi ub’aq’ ri k’aqb’alil xloq’ik rech kakoj pa taq le b’anoj reta’maxik ri suk’anik ri’.