Eri Ministerio rech Gobernación (Mingob) xkiml kib’ pa jun Nim Chomanem pa Wokajilal ri’ rech xkichomaj aduaneros, are wa’ nim katob’anik pa le kemon q’atenik ri awan jastaq xuquje’ ri b’anoj ya’olchajinem pa k’ulb’a’t juyub’ pa amaq’il Iximulew. Eri cholchakunem ri’ k’o jun nim upatanib’al chech ri wokajilal pa tinamit xuquje’ rech kachomax ri b’anoj chajinem, rech uwa’lijsaxik ri b’anoj nim k’ayinem kumal taq ri tinamit pa uwachulew, rech taqim uwa’lijsaxik uwach ri amaq’il.
Eri nim chomanem ri’ rech xkuch’ uwach ri’ pa le 31 rech enero pa le Salón Mayor rech ri Taqawokajnem rech ri Ya’olchajinem pa Amaq’ are ri’ xk’am ub’e ub’anik rumal ri ministro rech Gobernación, Francisco Jiménez ri’, ruk’ ri quinto viceministro rech Antinarcóticos, Werner Ovalle ri’; ruk’ ri rajtaqanel ri Superintendencia rech Administración Tributaria (SAT), Marco Livio Díaz ri’, xuquje’ ruk’ ri Rajk’amol ri Aduanas, Edwin Curtidor ri’.
Eri Ministro rech ri Ya’olchajinem Tinamit xub’ij che ri uchak ri K’amol B’e Amaq’ Bernardo Arévalo rech kuya’ uchuq’ab’ ri b’anoj chajinem pa k’ulb’a’t juyub’ pa tinamit, pa taq ri puertos xuquje’ pa aeropuertos ri’.
“Eri b’anoj chajinem ri’ are rech kuya’o uchuq’ab’ ri b’anoj k’ayinem xuquje’ ri chakunem aduanero ri, pa le ya’olchajinem pa k’ulb’a’t juyub’ pa tinamit, rech uq’atexik ri awan k’ayin jastaq ri’, rech kaq’atexik ri awan jastaq k’ayij pa tinamit, ruk’ ri k’ax ch’ijom chak ruk’ ri narcotráfico ri’. Eri b’anoj awan k’ayinem pa tinamit kaq’atexik rech kuya ta uchuq’ab’ ri b’anoj k’ax chaqe uj, rajwaxik kaqaq’atij wa’ rech kaq’atataj wari’ chuwe’q kab’ij, rumal ri’ rajwaxik ri chajinem winaqilal chanim”, xcha’ ri Jiménez.
Eri viceministro Ovalle xub’oij eri chajinem kab’aik rech kasolixik kaq’atexik ri k’ayin awan k’ayin jastaq xuquje’ rech uq’atexik wari’ ruk’ ri ya’olchajinem ri’.
Xuquje’ sib’alaj xub’ij: “Qeta’m uj eri jujun ub’antajil ri’ k’o pa qeqele’n. jacha ri xub’ij ri k’amal b’e tinamit Arévalo ruk’ ri ministro Jiménez, are la’ nim kaqaq’atij ub’anik pa le Taqawokajnem rech ri Ya’olchajinik pa tinamit, pa taq puertos, pa uwi nim palow xuquje’ cho kaj rech aj iximulew ri’”.
Eri cholchak ri’ are kkutaq ub’anik rumal ri Mingob rech kupatanij job’ uwach uchakuxik, are wari’ xchomaxik:
· Ri Ya’olchajinem: Rech Ya’ik uchuq’ab’ ri chajinem pa taq k’ulb’a’t juyub’ pa tinamit pa taq puertos, pa kaqiq’ cho kaj uquje’ pa rulewal tinamit.
· Ri Tob’anem chech ri Q’atb’al Tzij: Ri kemom chomanik rech ri ya’olchajinem xuquje’ ri q’atb’al tzij.
· Ri Jikom Taqanem pa Tinamit: Rech kuwa’lijsaj ri chomanem ri tzijob’en ib’ pa wokajilal.
· Ri Uya’ik uchuq’ab’ ri Taqawokajilal: Rech Nimarsaxik ya’ik uchuq’ab’ rech ketijioxik ri wokajil ajchajil tinamit xuquje’ ri yakon taq ja.
· Eri Uq’ijol Wa’lijsab’al Tob’chakub’al: Rech kaya’ik pa uq’ijol ri tob’chakub’al xuquje’ ri tzijolinem.