Eri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) kq’atim chik e kak’al jo’lajuj chi molaj b’anol k’ax ri’, pa enero k’a pawe q’ij kamik, rumal ri’ e k’o chik 404 chi e b’anol k’ax e chapom, are utzijol xya’taj loq ub’ixik rumal Rajtaqanel rech ri Planificación Estratégica xuquje’ Desarrollo Institucional (JEPEDI), rech ri wokaj chajin tinamit.
E k’o chik 257 chi pandilleros e chapom, e q’atim e juk’al oxlajuj molaj b’anol. E k’o kamisanel xuquje’ e ajtoq’inel pwaq e q’atim, oxib’ molaj b’anol k’ax e q’ateim xuquje’ e k’o juk’al wajxaqib’ e chapom.
E k’o e chapom rumal xkib’an ch’ijom k’ax chi ke ri winaq, k’o jun molaj xq’atexik xuquje’ e k’o juk’al jo’ob’ chi winaqib’ xechapik. E k’o rumal e k’o pa narcotráfico, e kajib’ molaj b’anol k’ax e q’atim kuk’ e juk’al kajib’ chi winaq xechap loq.
Rumal b’anoj elaq’, e k’o kajib’ molaj b’anol k’ax xeq’atexik xuquje’ e k’o wuqlajuj chi winaqib’ xechapik; rumal b’anoj q’axin winaq maj kiwujil, e k’o keb’ molaj b’anol k’ax xeq’atexik kuk’ julajuj winaq xechapik.
Rumal b’anoj elaq’ xuquje’ kamisanuik xq’atexik jun moalj b’anol k’ax xuquje’ e julajuj chi winaqib’. Rumal b’anoj k’ax cibernéticos xq’atexik jun molaj b’anol k’ax kuk’ wajxaqib’ chi winaqib’ xechapik.
Eri JEPEDI, xuya utzijol ub’ixik chi e k’o keb’ molaj b’anol k’ax kekamisanik xeq’atexik, e k’o wuqub’ e ajb’anol k’ax ri’ xechapik. Rumal xkeleq’aj winaq, e k’o waqib’ xechapik xuquje’ keb’ molaj b’anol k’ax ri’. Xuquje’ rumal b’anoj elaq’ xuquje’ elaq’an ch’ich’ e k’o waqib’ xechapik ruk’ jun molaj b’anol k’ax ri’ xq’atexik, rumal b’anoj elaq’, e k’o kajib’ winaq xechapik rumal e k’o pa molaj b’anoj kamisanik.
Eri xechapik
Pa nab’e taq ik’, eri wokaj chajil tinamit rech ri PNC xkichapo e 20 mil 178 chi winaqib’ ri jalajoj kimak kib’anom. Jeri’ xriqitajik 1 mil 663 chi k’aqb’alil, 629 chi kejach’ich’ xeriqik xuquje’ 316 chi b’insal ch’ich’. Are la’ rumal xkiya ub’ixik ri e ajchoq’e pa taq ri q’atb’al tzij.
Eri q’atb’al tzij xkiya utzijol che ri winaqilab’ sib’alaj xetikar che b’iw ub’ixik pa le 110 rech ri PNC, are wa’ xub’an nim upatan ri chak xb’an ri’.