Pa nimaq’ab’ ri’ xya’taj utzijol chi k’o jun nimach’ich’ e reqam loq winaq xb’e pa siwan chi uxe’ le q’a’mb’e Belice, pa Calzada La Paz, zona 6 ri’ rech nimatinamit ri’. Eri nimach’ich’ ri’ xaq pa nimaq’ab’ ri’ xel loq pa le uq’ab’ tinamit rech San Agustín Acasaguastlán, El Progreso, xtzaq b’i pa le jun siwan 20 metros uxe’ ri’ are chi’ le nimach’ich’ b’enaq pa le Terminal rech lezona 4 ri’.
Le k’amal b’e tinamit, Bernardo Arévalo, pa tzijolinem xub’ij chi kech le kachalal kalaxik le winaq xekam b’a pa le ch’ich’ xb’e siwan ri’, che k’ax pa ranima’ kurilo xk’ulmataj ri k’ax ri’. “Kamik, xcha’, are jun q’ij kamik ri qas b’isob’al chi kech le e’achalali e’aj iximulew ri’. Eri k’ax xkik’ulmaj chi uxe’ le q’a’mb’e Belice, are ri’ jun nimalaj b’isob’al pa nimatinamit, ri uj aj ajk’amal b’e Amaq’ ri’, uj k’o b’a’ iwuk’ ix, rumal kaq’axow ri qanima’ kaqilo xiriq ri k’ax b’isonem ri’, rumal b’a’ kamik ri’ xaq k’a te’et xkiriq k’ax ri iwajil itz’aqat, jeri’ chaqe uj, uj ajk’amal b’e tinamit”, xcha’ le nimk’amal b’e nimatinamit.
Le nim k’amal b’e tinamit xuquje’ xub’ij k’ut chi k’o jun nimalaj b’isob’al pa tinamit kamik, rumal ri nimak’ax xkiriq le winaq kamik xetzaq b’i pa le siwan ri’. Xub’ij ri’ che xtaqon chi rech le Coordinadora Nacional rech ri Reducción rech Desastres (Conred), jeri’ chi kech ri wokajil e’ajchajil ri amaq’il nimatinamit rech chakila chakito’o b’a’ le winaq xkiriq k’ax pa le siwan ri’.
Rumal ri’, le ukab’ taqanel k’amal b’e nimatinamit, Karin Herrera, pa le uwachwuj pa X, xuya ub’ixik chi kech le winaqilal rech Iximulew ri’, rech kaqab’ij che uj k’o kuk’ pawe q’ij kamik rumal ri nimak’ax xkiriqo. “Kinb’ij chi kech chi kaq’oxowik kab’iso ri winaqil kuk’ ri kajil katz’aqat kachalal le winaqil xekamik pa le jun nimach’ich’ xtaq b’i pa le siwan k’o pa le Calzada la Paz, ri sib’alaj e k’i le winaqil xekam chi la’ k’ut. K’a pa le Qeqale’nib’al Qapatan ri’ kamik kaqab’ij chiwech, che rajawaxik b’a’ kujk’oji iwuk pa le nimak’ax xi’iriqo”, xcha’ le nan ukab’ k’amal b’e nimatinamit ri’.
Le ministro rech Gobernación, Francisco Jiménez, pa le uwachwuj pa kaqiq’ ub’i’ X, xuya wi ub’ixik “che sib’alaj kab’ison ranima’ rumal e k’i ri winaqil xekam pa le nimach’ich’ xtzaq b’i pa siwan chi uxe’ le q’a’mb’e Belice. Rumal k’ut e k’o e’ajchak, ri’j winaq, e’ajtijoxel, k’o e nan, e tat xuquje’ e q’apoj winaq, ab’om alitom xekamik pa le riqon k’ax pa le ch’ich’ xtzaq b’i. Rumal k’ut ri’ le Iximulew sib’alaj k’o pa jun b’isonem”.
Le nimachak tob’anem pa wokajilal ri’
Are chi’ xk’ulmataj ri k’ax pa nimab’e pa siwan ri’ eri rajchajinel taq ri comisarías, pa Wokajil Ajchajil Tinami t(PNC), rech sib’alaj xetob’anik pa aninaqil rech xetob’an pa le riqoj nimak’ax ri’ rech pa le keq’axexik kak’amik b’i le winaq ri’.
Xuquje’ k’o kemetob’ab’al rech xil wi kib’i’ kitzijol le kaminaqib’ ri pa aninaqil xkojik pa le asentamiento Jesús de la Buena Esperanza ri’.
Le wokajil ajchajil tinamit k’o ch’ich’ kejib’al ub’i’ grúas xkikojo rech xkito’ kib’ ruk’ pa le kato’ik kesaxhik le winaq e k’o pa le nimach’ich’ xb’e pa le siwan ri’, rech sib’alaj xetob’anikpa le kato’ik le kajil katz’aqat kachalal le winaq che ri xek’amik ri’.