Rech b’a’ taqim ya’ik uchuq’ab’ ri ciberseguridad xuquje’ ya’ik ri chakub’al rajawaxik rech uq’atexik ri explotación sexual xuquje’ ri nik’aj chik b’anon k’ax pa kemetz’ib’anem pa kaqiq’, eri Vicepresidenta Karin Herrera kuk’ ri nik’aj chik e’ajpatanel rech K’amal B’e Amaq’, xuya ub’ixikil le “Modo Digital” ri’, are kajib’ uwach rajawaxik ri’: ri rech Ciberguardianes, ri Chat rech Consejería “Olivet”, ri Guías rech Prevención, xuquje’ ri rech Plataforma U-Report ri’.
Ri Vicepresidenta, ri are sib’alaj xub’ij chi k’o nim upatanib’al kechajixik ri ak’alab’ ri ab’om alitom rech maj jun winaq ke’uchapo, ke’ukoj pa ch’ijom k’ax chak, kereleq’aj tane’ ri’ pa kemetz’ib’ab’al pa kaqiq’ ri’. Xuquje’ xeb’usik’ij ri ab’om alitom rech qas pa usuk’al b’a’ kakib’an ri kemetzijob’el pa kaqiq’, rech makitzijob’ej kitzijol chi kech ri winaq keta’m ta kuwach e’ajb’anol k’ax chi kech.
Xub’ij ri’, che pane’ ya’talille internet chi kech, sib’alaj rajawaxik b’a’ kakikoj pa usuk’alil ujikomal le ciberseguridad pa utzilal kumal ri taq ali, taq ala xuquje’ ri ab’om alitom ri’. “le utz ukojik ri’ are la’ kub’al k’u’x rech kakib’ano rech kakichajij kib’. “Le rajawaxik chewe jun cholchak ri’ are le utzijob’elil, le tijoninem le aninaqil q’atenik ri k’ax ri’”, xcha’.
Le Viceministra rech Prevención rech ri Violencia ri Delito rech ri Ministerio rech Gobernación, Mayda De León, xub’ij che le b’anob’al ukojik le kemetz’ib’anem chakub’al ri’ are la’ rajawaxik kakojik pa le q’atenik b’anoj taq k’ax, jeri’ le ukojik kab’anik pa kub’alil le uwachwuj pa kemetz’ib’anem pa kaqiq’. “Le kemetz’ib’anem ri’ are la’ kak’extaj ukojik pa amaq’el xuquje’ are la’ kujel uwach taq ri qak’aslemalil. Rajawaxik sib’alaj pa jikom ukojik le internet kab’ano rech keya taj pa k’ax ri taq ala, taq ali xuquje’ ri ab’o’m alitom, rech keto’ chech taq ri k’ax”, xcha’ le De León.
Le K’amal B’e Taqanel rech ri Secretaría rech Ajq’atenel ri Violencia Sexual, Explotación xuquje’ ri Trata de Personas (SVET), Danissa Ramírez ri’ sib’alaj xub’ij che are wa’ sib’alaj rajawaxik kab’an uchajixik ri ya’talil pa kawinaqilal ri ab’om alitom ri’ pa juntir ri kik’olemallil, pa le kemetz’ib’anem ilob’al pa kaqiq’. “Wa’ le b’anob’alil ri chakub’alil ri’ are rech kakoj juntir ucholajil pa ronojel taq ri wokajilal ri’ rech junam b’a’ kojchakun pa le kachajixik ri ak’alab’ xuquje’ ri ab’om alitom, pa le uq’atexik le ub’antajil taq ri k’ax ri’”, xcha’.
Le Wokaj K’amal B’e Iximulew pa le kachakunik le Ministerios rech Gobernación (Mingob) xuquje’ le rech Educación (Mineduc) xuquje’ ri SVET, sib’alaj kib’anom jun nimachak pa uwi ya’ik uchuq’ab’ ri b’anob’al chajinem kub’al k’u’x chi rij ukojik le uwach kemetz’ib’anem tob’chakub’al pa kub’alil, jeri’ pa le kachajixik ri emi’al k’ojol, ri b’anom ri alitom pa juntir rech maj jun kab’an chi kech pa rulewal taq tinamit.