Chaq’ab’ iwir nojinaq che no’jib’alil b’antajib’al are wa’ xk’aslemax ri’ rumal le ujuk’al uwajxaq unimaq’ij ujunab’ kutz’aqatisaj ri Wokajil Ajchajin Tinamit (PNC). Pa ri Teatro Lux, xb’an wi ri jun nim q’ojomsanem ri’, pale xe’opan wi e k’i puqil e’ajq’ojomanelab’ ri xkiq’ojomisaj k’i uwach taq b’ixonem rech ri aj iximulew.
Eri Q’ojomab’al Kaibil Balam” rech ri PNC, are xnajb’iyajik che ri q’ojomsanem ri’ xuquje’ xq’ojomanik le Q’ojom rech ri Marimba rech ri Instituto Guatemalteco rech Turismo (INGUAT), ri q’ojom “Teclas de Oro” rech ri Ministerio rech Finanzas Públicas (MINFIN), ri Marimba Pura “La Sabrosura” rech San Juan Sacatepéquez, xuquje’ ri Marimba Reina Municipal rech Villa Nueva ri’.
Eri Ministro rech Gobernación, Francisco Jiménez, are xuk’am ub’e ub’anik ri nimaq’ij ri’, sib’alaj xub’ij che ri eqele’m ri’ xuquej’ ri nimachak ub’anom ri wokajil ajchajin tinamit ri’ rech pa la kachajixik ri winaqil xu’uje’ rech uto’ik uwach ri suk’ilaj taqanem pa tinamit ri’. Xuquje’ sib’alaj xuya utzijol ub’ixik chewe b’anowem ri’ are kuya uchuq’ab’ kub’sib’al kik’u’x ri winaqil chi ke ri wokajil ajchajin tinamit ruk’ le q’ojomsanem ri’.
Rumal ri’, eri K’amal B’e rech ri PNC, David Custodio Boteo, xkub’isaj ub’ixik chewe eqale’m tzij chak ri’ are kujikomaj rech uwokik jun winaqil tinamit ri kub’sal k’u’x xuquje’ rech junamamil chi ke konojel ri winaqilal. “Eri ub’ixonik ri qojom ri’ chaq’oman ub’ixonik b’a’ jacha tane’ are retal ri qano’jib’al pa junamamil xuquje chub’ana b’a’ kab’an ri nimanik ruk’ ronojel utz kik’u’x kanima’ ri’”, xcha’.
Pa le nimaq’ij chaq’ab’ iwir, eri ajq’ojomab’ xkiq’ojomisaj ri b’ixonem ri’ Soy de Zacapa, rech José Ernesto Monzón; ri Maricumbia, rech Julio Aníbal Delgado; ri San Miguel Totonicapán, rech Gabriel Hurtado; El Grito, rech Everardo De León; ri al Linda Morena, rech Valentín del Valle; xuquje’ ri Tristezas Quetzaltecas, rech Wotzbelí Aguilar, xuquje’ ri nik’aj chik b’ixonem ri utz xuna’ kanima’ ri winaqilal xek’oji iwir ri’.
Pa le nimaq’ij q’ojomanem ri’ man xaq ta rech umajtajik b’i ri q’ojomanem ri’ pa le unimaq’ij ri PNC, xane’ are b’a’ rech kaya nim uq’ijol ri q’ojom ri’, are q’ojomab’al rech qatinamit Iximulew ri’. Are chi’ xk’isik, xjach ri wuj rech na’tib’al chi ke ri e’ajq’aojomab’ kumal ri q’atb’al tzij rech ri Gobernación kuk’ ri q’atb’al tzij rech wokajil ajchajin tinamit.