Pa taq le b’anikil chajin tinamit rech q’atenik k’ax, b’anoj tzukno’jchak xuquje’ puqchajinem kumal ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC), pa le nab’e q’ij k’a pa le wuqub’ q’ij rech pa junab’ ri’, e k’o chik 864 chi winaqil e chapom chik rumal k’o jalajoj ri kimak kib’anom. Rumal ri’ k’o ri jalajoj chi puqtzukunem b’anom ri’ rech xsolix kiwujil kitzijol winaq, k’o cholchajinem tzukunik xuquje’ chajinem xb’an pa taq ri tinamit.
Pa le wuqq’ij ri’, sib’alaj k’o k’i puqchajinem tzukunik rech q’atenik taq k’ax b’anom xuquje’ k’o tzukno’jchak xb’an pa ronojel tinamit ri’, rech xkub’isax ub’anik ri chajinem ri utzilal pa tinamit. Eri b’anowem ri’ are la’ xb’antaj kumal taq ri reqa’lenelab’ chajinem winaqil pa tinamit, rech ya’ik uchuq’ab’ ri chajinem pa ronojel uwach ri Amaq’ nimatinamit.
Eri q’atb’al tzij rech ri Ministerio rech Gobernación, eri pa uk’iyalil ri chajinem ri’ are la’ k’o jun nim retalil, k’o jun nim utob’anenik kub’an ri’ xuquje’ rech kuya kub’isal k’u’x pa le chajinem kab’an pa tinamit xuquje’ pa le kaq’atexik ri nuk’molaj b’anol k’ax che ri kakiya k’axk’onem pa tinamit.
Eri q’atb’al tzij sib’alaj xuya ub’ixik chi k’o nim upatanib’al ri b’iw ub’ixik loq kumal ri winaqilal xuquje’ ri ub’ixik loq pa taq ri q’axeb’al tzij che ri kojom kumal ri q’atb’al tzij rech ya’ik loq utzijol ri b’anoj taq k’ax, rech b’a’ kaq’atexik ri b’anoj k’ax, eri xb’antaj kowonem ruk’ ri puqchajinem ri’ k’o nim upatan we pa aninaqil kaya loq ub’ixik xuquje’ we pa awalik.