Pa le ya’oltzijolinem ub’i’ “La Ronda” rech we lunes 2 rech junio, k’ate wa’ xya utzijol taq ri k’ak’ e’ajpatanel xe’ok che keqale’nib’al pa le Ministerio rech Gobernación, rech kakiterne’j ya’ik uchuq’ab’ taq ri taqawokajil xuquje’ ri b’anoj ya’olchajinem pa tinamit. Eri k’ak’ taq e’ajpatanel xe’ok che keqale’nib’al e’are: a José Portillo, Viceministro rech Seguridad; al Claudia Palencia, Viceministra rech Antinarcóticos xuquje’ Seguridad Fronteriza; xuquje’ a Ludin Godínez, Ajk’amal b’e rech ri Sistema Penitenciario (SP) ri’.
Le K’amal B’e Amaq’ Bernardo Arévalo, ri are xub’ij, che ri Ministro Francisco Jiménez ruk’ ri uwokoj rajchak rech kakiwok uwach ri b’anoj cholchak rech chajin tinamit. Xuquje’ xuya ub’ixik chi k’o nim upatanib’al ri b’anon utz chajinem chi kech ri winaqilal. “Eri chajinem ri’ rech man xaqt pa uk’iyal tane’, xane’ are rech kumal ri winaqilal”, xcha’.
Rumal ri’, le Ministro rech Gobernación, Francisco Jiménez, sib’alaj xub’ij chewe wokoj chakunem ri’ are xb’antaj ri’ rech kapatanexik pa rulewal taq tinamit man xaq ta rech pa uchakuja. “Eri chajinem ri’ man rech taj xaq tane’ rech k’a te’et, eri Iximulew chech ri are tz’aqat le utz b’anonem rumal ri’ eri rajchakunelab’ e k’o ri’ rech we k’o kab’anik, rech we k’o kakita utzijol xuquje’ rech we k’o kakiwok uwach ri’”, xcha’.
Xuquje’ Eri Taqawokajnel rech Chajin Tinamt xub’ij che katajin ri puqchajinem ri’ junam ri’ katajin le rilik pa aninaqil ri b’iw ub’ixik loq kumal ri winaqilal pa le 110 rech ri PNC, jacha le kachapik nik’aj e’ajb’anol k’ax, ri uq’atexik taq uwach ri awan opanriqonem, xuquje’ ri b’anoj tzukunem pa rachoch taq japache’. “Are wa’ jun nim retal tzij chi kech ri e b’anol k’ax, kixchapo nai x”, xcha’.
Le Viceministra Palencia sib’alaj xuya utzijol che xb’an le ub’e’al nim cholchak ri’ oxib’ uwach ub’antajil; ri q’atenik taq ri narcoactividad, ri chajinem kaq’atexik ri molaj e’ajb’anol k’ax pa taq nimatinamit xuquje’ rech kaya uchuq’ab’ upatan taq ri wokajilal, pa kaqiq’ chowe kaj, pa rulewal taq tinamit xuquje’ pa uwi palow. “Eri qachak utaqim uq’atexik ri awan kunb’al, xuquje’ ri uk’u’x awan kunb’al ri kub’an k’ax chech ri kak’aslemal ri winaqil e’aj iximulew xuquje’ ri chajinem pa taq rulewal tinamit”, xcha’.
Le Viceministro Portillo xuya ub’ixik ucholajil ri uwach taq ri ub’anob’alil ri chak ri’, chi rajawaxik kab’an pa usaqilal, pa uk’extajik pa juntir uwach xuquje’ rech uloq’axik uwach kichak e’ajchajin tinamit. Xuquje’ sib’alaj xuya ub’ixik che ri puqchajinem xuquje’ ri ya’ik uchuq’ab’ ri chajinem pa rachoch taq ri japache’ tz’apib’al.
Eri b’anoj k’exnem ri’ are la’ jun nim q’axenik uwach k’o upatan pa le b’anoj k’ak’ taqanem k’ak’ ub’anikil pa taqawokajil ri’ reh uq’atexik ri k’ax ruk’ ri ya’olchajinem, xuquje’ rech kakub’isax ub’anik jun utz kanimaxik ri winaqilal, ruk’ jun uq’atexik utanab’axik xuquje’ rech kanimaxik ri ya’tal chi kech uwinaqil xuquje’ ri taqanem kanimax pa tinamit.