E k’o nik’aj uwinaqil ri narcotráfico ri’ xetaq b’i pa q’atb’al tzij pa EE.UU.

Sib’alaj e chajim, eri reqa’lenelab’ ri Fuerzas Especiales de Policía (FEP) ri’ rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) pa komonchak kumal ri rajchajinelab’ ri Sistema Penitenciario (SP) xkijach b’i pawe q’ij kamik pa uq’ab’ ri Q’atb’al tzij rech Estados Unidso rech América ri’ e job’ chi uwinaqil ri narcotráfico ri’.

E are k’ut a Edwin Francisco Maldonado, alias “Pancho” ri’, a Mario Roberto Girón Maldonado, alias “Chiquito” o “Don Mario” ri’, a Byron Orellana Véliz, alias “Nito” ri’, al Ana Gabriela Rubio Zea, alias “La Gaby” ri’ xuquje’ a Jared Ismael Barrera Castañeda ri’.

Eri nik’aj e winaq ri’ xek’am b’i kumal ri wokajil ajchajil tinamit k’a pache’ tz’apib’al rech Mariscal Zavala, k’o pa zona 17 rech uk’u’x nimatinamit k’a pa le Fuerza Aérea Guatemalteca (FAG), zona 13 rech ri uk’u’x nimatinamit rech Iximulew, chi la’ k’ut xejach wi b’i pa uq’ab’ le Administración rech  ri Control rech Drogas (DEA) rech ri nimatinamit norteamericano ri’.

Eri kimak kib’anom

Eri jun ub’i’ kab’ixik Alias “Chiquito xuquje’ “Don Mario” are xchap pa le eropuerto Internacional La Aurora, zona 13 rech ri uk’u’x nimatinamit, pa le 15 rech octubre rech 2022 ri’. Eri are kab’ixik k’o awan kunab’alil xutaq b’i uk’ayixik pa nimatinamit naj ri’, are ri’ le cocaína ri maj pa usaqilal xutaq uk’ayixik pa nimatinamit EE.UU.

Pa le tzukunem xb’an ri’ xq’alajin wi eri jun a Girón Maldonado k’a pa le2010 pa mayo rech 2021 ri’, xuloq’ ri’ ri awan kunab’alil cocaína ri’, rech xutaq b’i uk’ayixik pa taq ri nimatinamit rech Sudamérica, Centroamérica xuquje’ Norteamérica ri’.

Xuquje’ ri jun kab’ix alias “Pancho” chi re xchapataj pa le 21 rech enero rech pawe junab’ pa jun puqchajinem tzukunik xb’an kumal e ajchajil tinamit pa le kilómetro 122, nimab’e kab’e pa Salamá, Baja Verapaz ri’. Are la’ xkiya utzijol ri q’atb’al tzij che ri jun achi ri’ are jun pa le narcotráfico ri’, rumal xutaq b’i ri cocaína rech kak’ayix pa le nimatinamit norteamericano ri’.

Xuquje’ ri jun chik kab’ix “Nito” chi re xchapatajik pa le 26 rech febrero rech pa junab’ ri’ pa le rachoch ri jun Empresa Promotora rech Servicios de Salud (EPSS) k’o pa le barrio El Porvenir, Guastatoya, El Progreso ri’.  Rumal ri’ xtaq loq uchapik rumal ri nimaq’atb’al tzij rech ri Corte rech ri Distrito Sur rech Miami, Florida ri’, rumal pa xutaq b’i pa uk’ayixik ri cocaína chi la’ k’ut.

Eri jun ixoq ub’i’ kab’ixik alias “La Gaby” xchapik pa le 17 rech marzo are chi’ ub’inisam b’i jun uch’ich’ pa le bulevar Landívar rech ri zona 15 rech ri uk’u’x nimatinamit. Kab’ixik ri are xtaq loq uchapik rumal ri Corte Distrital rech ri Estados Unidos rech ri Distrito Sur rech Nueva York rumal xutaq b’i pa uk’ayixik 400 upajb’alil ri Fentanilo ri’, pane’ b’a’ reta’m che ri awan kunab’al ri’ maj pa usaqil uk’ayixik pa le nimatinamit norteamericano ri’.

Eri jun achi ub’i’ a Jared Barrera ri’ xchapataj are chi’ xoqatax kumal e ajchajil tinamit ri xk’is uchapik pa le kilómetro 75.5, pa nimab’e kab’e pa Puerto Quetzal, Escuintla ri’. Ri jun achi’ ri’ kab’ixik xa’ xtaq loq uchapik rumal ri Corte Distrital rech ri Sur rech Florida ri’ rumal pane’ b’a’ reta’m man k’ot pa ucholaj usaqil xutaq uk’ayixik ri awan kunab’al pa le nimatinamit ech ri EUA. 

Noticias Recientes