Eri b’anoj cholchajinem rech nab’ejsab’al uq’atexik ri k’ax kumal ri Wokajil Ajchajin Tinamit (PNC) are xub’an ri’ rech xq’atataj ri b’anoj k’ax xuquje’ rech kachapik e k’ilaj taq winaqib’ e chapm chik pa junab’ ri’.
Pa rulewal tinamit katajin ri nab’ejsab’al uq’atexik b’anoj k’ax xuquje’ kamisanik, eri b’anoj puqchajinem rech kachajixik ri winaqilal xuquje’ rech xpatanexik nab’ejsab’al k’ax ri’, ruk’ kitaqik e k’ilaj taq ajchajin tinamit pa taq ri wokja che ri qas kab’an wi ri k’ax, rumal ri’ k’o jun nimalaj kaq’atexik ri b’anoj k’ax pa amaq’ tinamit.
Pa junab’ ri’ eri wokajil ajchajin tinamit ketajin che uterne’xik ub’anik ri cholchajinem rajawaxik rech kab’an le rilik, kab’an le tzukunem xuquje’ rech nab’ejsab’al uq’atexik k’ax. Eri chakum chik are kuk’utu uwach ri chak b’anom ri’ pa le kachapik ri e 31 mil 162 chi winaqil xechapik rumal jalaoj ri kimak kib’anom, jacha ri kamisan winaq, ri toq’inik pwaq, ri reqaxik k’aqb’al q’aq’ xuquje’ ri b’anoj k’ax chi ke ri ixoqib’. Xuquje’, xb’antaj kowonem xeq’atexik ri nik’aj molaj b’anol k’ax, ri k’ilaj b’anom kumal ri e k’o kuk’ taq pandillas xuquje’ ri kamolajil e’ajk’ayin awan kunb’al ri maj ub’anikil usaqilal.
Pa taq ri tzukunem riqom chik 2 mil 673 chi k’aq’al q’aq’ ri’, e k’o k’i rech are kojom kanoq kumal ri wokajil chajin tinamit, ri e’are kojom pa taq ri chajinem kanoq. Eri riqom chik b’antajinaq job’ junab’ chik ruk’ jun 17.7% ruk’ taq ri jastaq k’aqb’al riqom ri’.
Eri rajilab’alil opaninaq chi uxo’l enero ruk’ septiembre 2025 pa tinamit, man junam taj kajilab’al ruk’ ri rech pa junab’ kanoq. Eri kaq’atatajik ri’ are la’ rumal ri puqchajinem tzukunik xb’an pa taq ri wokja che ri qas keriqitaj wi ri e’ajb’anol k’ax ri’.
Eri k’amal b’e rech ri Wokajil Ajchajin Tinamit, David Custodio Boteo sib’alaj xuya utzijol che k’ate ri’ “Chi k’o waqxaqib’ chi k’aqb’al q’aq’ riqom kumal ri wokaj ajchajin tinamit pa le jalajoj taq k’olib’em pa uk’u’x nimatinamit ri’ che ri qas kab’an wi ri k’ax xuquje’ ri e chapom wi niik’aj e’itzelalaj taq elaq’omab’ ro xeq’atatak wiri’ are chi’ xkib’an ri kamisan winaq, toq’inik pwaq,
Eri Ministerio rech Gobernación, sib’alaj xuya ub’ixik eri kaq’atexik nik’aj b’anol k’ax ri’ rech keqak’am b’i konojel pa q’atb’al tzij we kakib’an ri k’ax chech ub’anik ri chajinem winaqilal ri’.