E k’o 149 chi e ajtzukunel rech tzukno’kchak xusquje’ e k’o 29 rech aviación policial rech ri Uwokajil AjchajN Tinamit (PNC) sib’alaj xkitijoj kib’ che uch’ob’ik nik’aj chik b’anon chak rech kub’alil ya’olchajinem winaqilal xuquje’ rech kaq’atexik nik’aj molaj b’anol k’ax pa taq ri nimatinamit. Eri nim okem tzij rech tz’apinem uwach ri’ are xk’am ub’e kumal ri q’atb’al tzij rech ri Ministerio rech Gobernación (Mingob) xuquje’ rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC), are xb’an pa le Campo rech Maniobras rech ri Escuela rech Formación rech Oficiales rech Ajchajin Tinamit (ESFOP), zona 6 rech nimatinamit.
Eri Viceministro Antinarcóticos, Werner Ovalle, xub’ij eri xkitijoj kib’ rech aviación policila xuquje’ rech investigación criminal are la’ uwach k’o pa le ub’antajil ri cholchajinem rech ri wokaj chajin tinamit, rech ya’el uchuq’ab’ ri chajinem ´pa Iximulew. Xuquje’ sib’alaj xub’ij che nim upatanib’al ri jikom chak xuquje’ rech kipatanexik ri winaiql kumal ri keb’ puq e ajeqa’lenelab’, xub’ij chi ke che chakib’ana ri nim utzilem chajinik winaqilal ruk’ jun nima keta’mab’al xkich’iob’o, ruk’ unimaxik ri Tikib’am Q’attaqanem Amaq’ Winaqib’, ri nimab’al ri Ya’talil Winaqib’ xuquje’ rech k’ot kuyub’al chi ke ri kakib’an ri elaq’ pa taqawokajil.
Rumal ri’ eri K’amal B’e rech ri PNC, Davi Custodio Boteo, sib’alaj xub’ij chi k’o nim upatanib’al ri cholchajinem kumal ri e achajin tinamit, rech jun b’anoj un’jixik ri upatan ri K’amal B’e rech Amaq’ xuquje’ ri Ministro rech Gobernación ri’ rech kajaq uwach ri k’ak’ taq ya’talil patan chi ke ri achijab’ xuquje’ ri ixoqib’ rech ke’ok pa le wokaj chajin tinamit, jeri’ pa le nim tijonem rech xekitoxik chi rij uch’ob’ik ri b’anoj saq chak, pa usuk’alil, pa usaqilal b’anoj ri’. “Kamik, ix jun wuk’ pa le ub’anik ri suk’alil chajin tinamit pa le k’ak’ chuwe’q kab’ij, ri sib’alaj utz ub’anik, jacha ri iwik’am, ri kach’ik’am nik’aj chik winaq ri ruk’ qanima’ kaqapatanij wari’” xcha’.
Eri reqa’lenel chajin tinamit xjach ri pin rech kipatan xya’ rumal ri Viceministro Ovalle, rumal ri Viceministra rech Seguridad Claudia Palencia xuquje’ rumal ri Viceministro rech Tecnología rech ri Tzijob’enem, William Cameros
Ri b’anikil xumaj katijoxik ri’
Pa le xkitijoj kib’ rech chi rij aviación policial, eri reqa’lenel chajin tinamit rech chak pa le Unidad Aérea rech ri Ministerio rech Gobernación (Unagob) xkich’ob’ wi ub’anik uchakuxik rech aviación xuquje’ ri b’anon kaq’atexik ri narcotráfico xuquje’ ri molaj b’anol k’ax kepe pa nik’aj chik nimatinamit e k’o apanoq, jeri’ ri kilik kab’an pa aninaqil ri winaqil, rech ke’esax pa k’axk’onem keriqitaj wiri’.
Pa le b’anoj ri tzukno’jchak chi rij ta ri k’ax b’anom, are patan ri’ kaya pa kaq’ab’ ri e ajchajin tinamit, ri rajwaxik chi ke rech kakib’an utzukuxik kitzijol nik’aj e ajb’anol k’ax. Xuquje’ rech are kakikoj ri eta’mab’al rech b’anoj ri chak q’atenik rech q’alanem, rech q’atenik ri k’ax ruk’ taq uminik Itzel taq ch’ob’oj chomab’al ri’, jacha ri b’anoj toq’inik pwaq, ri kamisan winaq, ri b’anoj taq elaq’ xuquje’ ri releq’axik ch’ich’, ruk’ nik’aj chik b’anoj k’ax.