Ruk’ ri rajwaxik ketijoxik ri e juk’al b’elejeb’ chi reqa’lenel ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) rech reta’maxik aviación policial, kamik xub’an jumul taj ri q’atenik ri k’ax b’anom, rech ya’ik chajinem pa tinamit Iximulew. Rumal ri’ eri reqa’lenel xek’oji che uk’isik ri tijon ib’ pa le Nab’e Tijon ib’ rech Rajwaxik Reta’maxik Aviación xkik’am uch’ob’ik rech runimaxik retab’an b’anon uchakuxik pa tinamit, pa taq nimatinamit ri’. Xuquje’, xkich’ob’ ri b’anon chakunem ri kab’an pa taq nimatinamit rech uq’atexik ri narcotráfico, ri molaj b’anol k’ax.
Eri K’amal B’e rech Antinarcóticos, Werner Ovalle, xopan pa le b’anon tz’apib’al ri’, chi la’ xub’ij wi eri chajinem pa xik’ach’ich’ ri’ are ri’ jun eta’mab’al che ri qas rajwaxik keta’maxik, rech reqa’lexik, pa suk’ilal xuquje’ pa komon ib’. “Eri tijob’enik ri’ are la’ man xaq ta rech kaya uchuq’ab’ ri uch’ob’ik ri b’anoj chak ri’, xane rech qastzij kab’an usuk’alil chajinem winaqil, rumal ri’ kakub’ nuk’u’x chiwe rech ri b’anoj q’atenik ri k’ayin taq awan kunab’alil. Eri uchak are k’o nim upatanib’al rech ri chajin winaqilal xuquje’ rech pa joremal kek’oji ri qawinaq pa amaq’il ri’, xcha’.
Rumal ri’ Taqawokaj Q’atenel xub’ij k’ut kinlinya jun nim ki’kotirsanem chi ke ri juk’al b’elejeb’ reqa’lenem chak rech xik’ach’ich’ xki’am ri ya’tal wujil chi kech rumal ri Unidad Aérea rech ri Ministerio Gobernación (Unagob). “Na’taj chiwe, eri pixab’ saqatzij are kuk’am ib’e pa suk’alil, reqele’n chak rech ya’b’al juntir iwib’ pa le nimanchak. Ri in kinb’ij chiwe che ri itijoxik ri’ are la’ kixuk’am b’i pa le chajinem pa k’ulb’a’t juyub’ amaq’il rech kixtob’an che ri ya’olchajinem pa amaq’il”.
xkitijoj kib’ rech reta’mab’al chak xik’ach’ich rech chajinem tinamit, rech uq’atexik ri narcotráfico xuquje’ ri molaj b’anol k’ax, pa b’anoj chakunem k’i eta’mab’al pa taqawokajil. Xuquje’, eri Priera xub’ij che ri jawinaq e achalalil e’are kichuq’ab’ ri winaqil kechakun pa komon winaqilal xuquje’ eri wokaj e ajchajil tinamit e are kakiwok utzalaj uwach ri kub’alil pa winaqilem.
Eri tijon ib’ are kumaj jun ik’ ri’ ri jachatil uwach pa kajlajuj wuqq’ij. Are wa’ xya’taj chi kech reqa’lenel ri Escala Básic, chi kech ri Oficiales Subalternos xuquje’ Oficiales Superiroes rech ri PNC, ri keriqitaj pa le chak nimanem pa le Unagob. Eri b’anon tijon ib’ ri’ are xb’an pa taq utaqib’il, pa utasb’alil b’anoj tijonem, uk’amom juntir ri Área Policial ri’, ri Área Bases Jurídicas ri’, ri Área Social Humanística xuquje’ ri Área Tecnologías rech ri Tzijob’el xuquje’ Tzijob’enem.