Pa taq ri k’olib’al kakimol wi kib’ winaq pa Iximulew chi la’ xetaq wi e k’i reqa’lenel ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) rech kachajixik ri winaqilal, ri kijastaq kimeb’il ri winaq pa le q’ijol rech tojob’al ri Bono 14 ri’. Rumal ri’ pa komon chajinem xkib’an reqa’lenel taq ri comisarías xuquje’ ri unidades especializadas rech ri wokajilal ri’ rech sib’alaj utz kanimaxik ri winaqilal e aj iximulew xuquje’ ri b’anoj chajinem winaqil pa tinamit.
Eri wokajil ajchajil tinamit xkib’an k’i puqchajinem tzukunik chi rij taq kejach’ich’, che kaqan kakib’an ri chajinem chi rij taq ri k’olib’alil keriqitaj wi nimaja k’olme’r, ri ch’ich’ katukel kakitoj pwaq, pa nima’q taq k’ayib’al jastaq, pa rachoch k’ayib’alil pa tinamit, ri ketak’ab’ wi ch’ich’ erelwinaq, pa taq ri uxlanib’al ka’yib’al, pa taq nik’aj chik k’olib’alil che ri qas ke’opan wi ri winaqil pa le uq’ij tojob’al pwaq rajil.
Xuquje’ xkikoj ri k’ak’ tob’chakub’al pa taq uk’olib’al chajinem tzukunik jeri’ pa taq ri ch’ich’ rech chajinem kojom pa taq le uxo’l nimab’e pa tinamit xuquje’ pa taq nimab’e pa rulewal qatinamit rech kasolix kitzijolal ri winaqil che ri e b’enaq pa taq ri ch’ich’, rech kilik qaraj k’o taqom uchapik rech kechap loq, rech kilik qaraj keqam awan jastaq k’aqb’alil rech kaq’atexik.
Koqxa’nix ub’ixik
Maweqaj chom pwaq rajil awuk’, sib’alaj pa amaq’el chab’ana rilik ri awuj tarjetas rech crédito, rech débito, are chakojo ri banca virtual we kawesaj apwaq arajil, jeri’ chab’ana le rilik awib’ we kawesaj apwaq arajil pa cajeros automáticos xuquje’ pa pwaqb’al ja k’olme’r are wa’ koqxa’nix ub’ixik rumal ri wokaj ajchajil tinamit chi ke ri winaqilal e aj iximulew, rech keqaj ta pa kaq’ab’ ri elaq’omab’, we kate kakesaj apwaq arajil, we kate pa che uloq’ik ajastaq.
Eri Plan rech Seguridad 33-2024 “Bono 14”, ri xtaq ukojik rumal ri K’amal B’e Nimatinamit Iximulew pa reqelen ri Ministerio rech Gobernación (Mingob) ri utaqim ri b’anoj ya’olchajinem winaqil xuquje’ rech ya’ik uchuq’ab’ ri chajinem pa rulewal qatinamit.
Ya’tal k’ut ri 110 rech ri PNC xuquje’ ri 1561 rech Crime Stoppers rech chi la’ kakib’ij wi loq ri winaqil pa awalik we k’o ri kakik’ulmaj.
Eri taqanem rajwaxik kub’ij, eri Bono 14 are qas e toq’ital ri ajchoq’e ri chak kakitoj chi ke ri kajchakib’ pa le nab’e q’ij k’a pa unik’ajil rech ik’ ri’.