Xmajtaj b’i le b’anik le Sistema Nacional rech ri Prevención pa Awas Q’ij (SINAPRESE) 2025, are ri’ xmajtaj b’i utaqik ub’anik pa le uchi’ nim palow rech ri aldea El Paredón Buena Vista, Sipacate, Escuintla. K’a kimik, e k’o 30 chi wokajilal e k’o pa le Sistema CONRED kek’oji pa le kachajixik ri winaqilal rech tinamit ri’ kuk’ ri winaq naj taq nimatinamit kepe wi ri’ e’are k’ut kek’oji pa taq le k’olib’em uxlanb’alil wa’kateb’al pa tinamit ri’. Eri chajinem tob’anik ri’ are la’ kak’am ub’e ub’anik rumal le K’amal B’e Amaq’ Bernardo Arévalo, ri ruk’ ri chajinem xmajtaj ub’anik rumal le SINAPRESE, rech uya’ik uchuq’ab’ rech uq’atexik taq ri k’axk’onem xuquje’ rech pa aninaqil keb’e pa taq le tob’anem ri’.
Ruma k’u ri’ le K’amal B’e Amaq’ Arévalo xub’ij che are taqim uwa’lijsaxik ri wa’katem winaq xuquje’ ri k’ayij keriqitaj pa pa rulewal taq le tinamit. Sib’alaj xutzuj chi k’o nim upatanib’al rech kakub’isax ub’anik kachajixik kato’ik ri winaqil ke’ok’owik pa taq le nimab’e pa le nimaq’ij ri’ le ketereb’ chi rij taq le telentyox. Pa le ub’anik ri’ xub’ij che pa taq le k’olib’al chajinem kojom che ri qas kakimuliji wi ki’ ri winaq pa taq tinamit chi la’ k’ut ri qas kab’an wi ri kachajixik ri winaqil e wakatel pa rulewal tinamit.
Pa k’isb’al ri’, le K’ama B’e Amaq’ xub’ij chi xmajtaj pa jumul chik kakojik le chajinem rech Le Paredón, jun kik’olib’al winaqil che ri k’ate xuriq jun pora’nem. Jeri’ xub’ij che ri Awas Q’ij ri’ are la’ le nab’e xmataj wi ri b’anoj chajinem pa juntir taq xuquje’ are utaqim rech pa amaq’el b’a’ kiwa’lijsax uwach ri wa’kateb’al ri’.
Pa le riqon ib ri’ are jun xek’oji le Vicepresidenta Karin Herrera; le Ministro de Gobernación, Francisco Jiménez; le Ministro rech ri Defensa Nacional, Henry David Saenz; ri taqanel rech ri CONRED, Claudinne Ogaldes; le Ministra rech Cultura xuquje’ Deportes, Liwy Grazioso; le K’amal B’e rech ri Instituto Guatemalteco rech Turismo, Harris Whitbeck; xuquje’ ri e’ajchomanelab’ rech taq wokajilal rech kek’oji pa le ilonem pa aninaqil pa rulewal ri tinamit ri’.
Pa le SINAPRESE ri’, le wokajil e’ajchajin tinamit kakib’an ri chajinem pa taq k’olib’alil che ri kakimulij wi kib’ ri winaqil, rech b’a’ kaq’atexik ri b’anoj k’ax xuquje’ kakub’isax ub’anik ri kachajixik ri winaqilal e’ajq’axel rech kewa’katik pa rulewal ronojel ri qatinamit. Pa taq le K’olib’al ri Chajinem kumal ri Wokajilal xuquje’ pa taq le Bahías rech Prevención xuquje’ Asistencia Turística, pa komon tob’anik ri’ kakib’an ri ilonem kuk’ ri nik’aj chik wokajila rech pa taq le kakunaxik ri winaqil, rech k’o ri kakiya utzijolil, rech ketob’anik xuquje’ rech kakilo ri winaqil keq’axik pa taq ri nimab’e pa le Awas Q’ij.