Aretaq xb’antaj ri q’atenik k’ax kamisanik rumal ri Ministerio rech Gobernación pa le upatanib’al ri Wokajil Ajchajil Tinamit rech utikb’axik uwach ucholajik xuquje’ ri ya’olchajinem pa we amaq’ ri’, rumal ri’ k’o nim upatanil ri ya’olchajinem xk’is ub’anik pa le 2020, rumal ri’ xq’atataj ri b’anoj k’ax chi ke winaq ri’.
Pa le nab’e q’ij rech enero k’a pa le 31 rech diciembre rech 2020, eri b’anoj k’ax kamisanik sib’alaj xq’atataj pa jun 22.65% ri’ ruk’ 761 chi winaqil xesakataj ri’ qajinaq na chi uwach ri xk’ulmataj kanoq ri’.
Pa le 2020 pa ronojel eri rajilabal ri’ k’o 2,574 chi b’anoj kamisanik, kab’ixik pa taq le ik’ che ri qas k’o nim rajilab’al xk’ulmataj ri’, eri enero ruk’ 257, ri agosto ruk’ 250, ri julio xuquje’ octubre ruk’ 236 xuquje’ pa taq le ik’ che ri xqaj pa rajilab’alil ri’, pa abril ruk’ 168, pa mayo ruk’ 177 xuquje’ pa marzo ruk’ 181 ri’.
Eri tinamit che ri qas xk’ulmataj wi b’anoj kamisanik are pa: Iximulew ruk’ ri 32.13%, pa Escuintla ruk’ 12% xuquje’ pa Izabal ruk’ 7.61% ri’.
Pane’ b’a’ e pa taq tinamit che ri xk’ulmataj wi’ k’i b’anoj kamisanik ri’, chi’ k’ut k’o qas xq’atataj wiri’. E pa 2019 e pa nimatinamit Iximulew ri’ chi’ xk’ulmataj wi 1 mil 469 rajilab’al xuquje’ e pa 2020 ri’ chi’ k’o 827 chirech ri’; pa Escuintla rech 2019 ri’ chi’ xk’ulmataj wi 414 b’anoj kamisanik ri’ xuquje’ e pa 2020 chi’ xqaj wi loq pa 309; pa Izabal rech 2019 k’o 184 chi winaqil xekamisax chi’ e pa 2020 ri’ are wa’ xqaj loq pa 196 ri’.
Eri ub’eyal ya’olchajinem ri’ pa we amaq’ k’o nim q’atenik xb’antaj che ri b’anoj k’ax ri’, rumal ri’ k’o nim xq’atataj ri’ pa jun 22.25% ri’.