Pa le uq’ijol ri Unimaq’ij rech Y’atal Rilik Uq’ij pa Uwachulew ri Utzijolil ri Ministerio rech Gobernación (Mingob) xub’an unimaq’ij ri patan chakunem pa wokajil ri’ rumal ri Ministro Francisco Jiménez, pa le sib’alaj xub’ij wi che eqale’n chak ri’ are jun nim upatan kub’an pa saqilal rumal ri Amaq’ Tinamit, ri ub’ixikil chak b’anom xuquje’ rech ya’el uchuq’ab’ ri utaqanib’al ri tinamit pa le ya’tal le rilik ri tzijolil ri’ pa tinamit.
Are chi’ xutzijon le Ministro Jiménez sib’alaj xub’ij che “Eri jikom uwach utzijoxik ri’ are retal ri’ ri nim kitatb’enik ri winaqilal. Eri utaqanib’al pa uwi’ ri wokom k’amal b’e amaq’ ri’ man xaq ta ri’ rech ri kajib’ junab’, xane’ are karaj k’o jun nim kitotb’enik ri winaqilal ri’ rech kach’ob’ rutzilal xuquje’ ritzelal ri’; wari’ man man ya’tal taj rech kab’an okem tane’ pa le rilik ri utzijolil”, xcha’.
Eri Taqawokajnel rech Gobernaci´n sib’alaj xuya ub’ixik che ri ya’tal rilk ri tzijob’elil man xaq are jun echb’alil chech ri Wokom Amaq’, xane’ are rech jun ya’talil chi ke riwinaqilal ri nim rajawaxik ri chi ke ri winaqil rech kab’an le rilik ri utaqanib’al tinamit pa uwi ri uchomab’al ri taqawokajil. Xuquje’ xuna’tisaj che ri uk’utunik utzijol ri’ rech ri ya’talil pa Iximulew, ri k’o uwach ruk’ ri saqil tzij xuquje’ ri b’anoj utzilem chi ke ri winaqil che ri kiriqom ri nimach’ojib’elil pa tinamit”.
Xuch’aychib’ej ub’ixik che ri k’ax paqan taqanem xb’an pa le taqanib’al tinamit, ri k’o pa k’i taq mul ri’ are kutaq’ij uwach ri ya’talil che ri tzijolil kumal taq ri e q’inomal winaq jacha ri xkitaqo ub’ixik ub’anik.
Rumal k’u ri’, sib’alaj xuya ub’ixik che rajawaxik pa aninaqil kab’an ujachik uwach pa taq ri tinamit ri Unidades rech Información Pública pa ronojel taq ri uq’ab’ ri taqaowokajilal, are la’ uwach jun nim uk’exik ub’anikil ri wokajil che ri karaj na kasuk’umaxik.
Rumal ri’ eri María Graciela Cabrera, are rajawtzij rech ri Unidad rech Información Pública rech ri Mingob, sib’alaj xub’ij ri’ che pa le okem rilik ri tzijolil are la’ jun q’axenik rech ri ya’tal le rilik ri tzijolil ri taqawokajilal pa tinamit, eri Ministerio ri’ e uchomam chik 28,700 ri tzij rajawaxik kita’om ri’ xuquje’ are wa’ jun chi ke ri utzilaj wokajilal xq’at rilik rumal ri PDH”, xcha’.
Eri taq ri chak b’anom ya’om utzijolil, sib’alaj kaya ub’ixik che ri ch’ob’otal chak ri’ are rech kamulixik kuwach ri jachakub’al rech taq Tzijol ri kuya jun nimalaj rutzilal pa le rilik ri rajawaxik tajin xkita ri winaqilal ri’ xuquje’ ruk’ ri jun nim ya’ik ub’ixik che ri chakub’al ri’ are ya’tal utzijol uwach pa le uwachwuj rech ri taqawokajil chi ke taq ri winaq ri k’ax kikowinem pa le kik’aslemal ri’.
Pa le ilob’anem ri’ are jun xk’oji ri Dr. Silvio Gramajo, ajno’jinel rech ri okem rilob’al ri tzijol ri’ pa tinamit, ri are k’ut xsik’ixik rech xopan pa le tzijolinem ub’i’ “Pa le moyirem xel wi loq rutzilaj ri qajib’al uwach ri’”, ri xutzijoj ri ub’anikil ri retb’al q’atoj chi rij wari’ xuquje’ ri unimaxik ri ya’tal tzijolil pa Iximulew xuquje’ rech kub’an nim upatan pa le utaqanib’al ri tinamit pa uwi ri wokom taqon amaq’.
Pa le ilob’anem ri’ are jun xk’oji ri Viceministro rech Seguridad José Portillo xuquje’ ri Viceministro rech Tecnología rech ri Nimatzijol xuquje’ ri Nimatzijob’enem, William Cameros ri’.