Pa jun nimalaj puqtzukunem xb’an ri’ e k’o 26 chi uwinaqil ri Mara Salvatrucha (MS-13) xuquje’ xya’taj ub’ixik chi k’o waqib’ chi tzukunem kab’an pa taq japache’ tz’apib’al, pa ronojel ri’ e k’o 32 chi uwinaqil ri jun molaj b’anol k’ax xechapik. Pa konojel ri xechap ri’, e k’o 19 xkib’an b’anoj k’ax, e k’o xaq katajin xkib’an toq’in pwaq, molaj b’anoj k’ax xuquje’ e k’o xkib’an kamisanik xuquje’ e k’o xkib’an toq’inik pwaq, xuquje’ e k’o xkib’an wuqub’ chi winaqil are chi’ ketajin che b’anoj k’ax.
Eri b’anoj tzukunem ri’ are xb’an rumal le División Especializada rech Investigación Criminal (DEIC) rech ri Wokajil Ajchajin Tinamit (PNC), eri tzukunem ri’ are xb’an kimik pa le nimatinamit Iximulew ri’, pa San Miguel Petapa xuquje’ pa Jutiapa ri’, ri nim tzukunem are qas xb’an pa le barrio El Gallito, la colonia Colón Argueta xuquje’ pa asentamiento Las Calaveras rech ri zona 3 rech uk’u’x nimatinamit. Are wa’ xb’antaj kowonem ruk’ katob’anik ri reqa’lenelab’ ri Ejército rech iximulew xuquje’ kuk’ rajq’atol tzij ri MP.
Eri Ministro rech Gobernación, Francisco Jiménez, xuya utzijol pa le uwachwuj ured social X, chi e k’o 1,500 chi ajchajinel pa tinamit xetaq b’i pa kaq’atexik nik’aj uwinaqil ri MS-13. “Kimik, kujok pa barrio El Gallito, pa le qas kik’olib’alil ri nik’aj Mara Salvatrucha. Are la’ man utz kakilo, emu wari’ eri uj kaqaterne’j katzukuxik ri’, xcha’.
Rumal ri’, eri K’amal B’e rech ri PNC, David Custodio Boteo, rachi’l ri K’amal B’e rech ri Puqchajinem tzukunik, Jacinto Quiché, xnajb’ejsaj ub’anik ri puqtzukunem chajinik ri’ pa le kaq’atexik ri nik’aj molaj b’anol k’ax ri’. Pa le ub’ixik ri’, eri are sib’alaj xub’ij ri nimalaj kaq’atexik ri nik’aj molaj b’anol k’ax xkb’antaj ri’.
Pa taq ri b’anoj tzukunem ri’ xriqitajik wuqub’ chi k’aqb’al q’aq’, oxib’ raqarik k’aqb’al q’aq’, jun raqarik k’aqb’al, jun kupkik k’aqb’al, keb’ b’ilob’al ub’aq’ k’aqb’al q’aq’, xuquje’ 40 chi ub’aq’ k’aqb’alil ri’, jeri’ k’o 18 chi q’axeb’al tzij, b’elejeb’ setk’olib’al tzijol ri’, waqib’ chi ch’aweb’alil, job’ resab’al achib’al rech videovigilancia, oxib’ pajb’al, oxib’ rech kajilax pwaq, oxib’ routers, rech kujek’ retal Internet, jun chaleco antibalas, ruk’ Q50 mil chi pwaqil b’otolik xriqitaj loq.
Eri wokajil ajchajin tinamit ri’ xuquje’ xkiriq loq e job’ chi alaj taq ak’alab’, ri k’o jun pa wuqub’ kijunab’, ri xek’am b’i xuquje’ xejach pa uq’ab’ ri Procuraduría General rech rti Nación (PGN) rech kab’an ri utzilem chi ke xuquje’ rech kela’wchix kiwach ri’.
Sib’alaj k’o nim upatan ri b’anoj tzukunem ri’ xuquje’ rumal chi k’o jun nim b’anoj katzukuxik ri’ xb’antaj kowonem xq’alajisax kajib’ uwach chi toq’inik pwaq pa junab’ ri’. Rumal wari’ xb’antaj kowonem xeriqik xechap loq e 1,288 chi winaq xkib’an elaq’ toq’inik pwaq pa junab’ ri’.