Eri ub’e’al b’anoj chajinem kub’sib’al k’u’x ri’ are wa’ xtaq ub’anik rumal ri K’amal B’e Iximulew pa le reqele’n uchakunik ri Ministerio rech Gobernación (Mingob), are xub’an ri’ rech xqaj uchuq’ab’ ri b’anoj kamisan winaq ri, are wa’ xuya pa retal ri chajinem b’anom pa oxib’ junab’ chik, man je ta ri’ ruk’ ri jo’ob’ uwach kitaqanik ri k’amal b’e e ok’owinaq kanoq.
Eri oxib’ b’anoj taqanem b’anom kumal e oxib’ k’amal b’e kanoq, pa le 2008 pa le 2010 ri’ are chi’ ri kamisanik xopan pa 44.7 ri’ paq’ij kamik are ri’ opaninaq pa 16.4 ri’. Rumal ri’ eri q’atb’al Tzij rech ri Taqanem Ya’olchajinem pa Amaq’ k’o nim chajinem xutaq ub’anik ri’ rech Q’atenik ri K’ax kumal ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC), ruk’ wa’ are kaq’atexik ri b’anoj k’ax ri’.
Pa le nab’e oxib’ taq junab’ chik majom loq ruk’ le taqanem pa qatinamit ri’ eri b’anoj k’ax are xqaj pa 16.4 pa retalil ri’.
Ri Puqchajinem
K’a te kanoq xya uchuq’ab’ ri chajinem tzukunik ri’ kumal ri e ajchajil tinamit ri xetob’an chi ke ri q’atol Tzij rech ri Ministerio Público (MP), rech pa le kaq’atexik ri nik’aj molaj b’anol k’ax ri’.
Eri b’anoj q’atenik chi ke ri elaq’omab’ e ajtoq’il pwaq, e b’anol kamisanik, e b’anol elaq’ ri’. Xya’taj uchuq’ab’ ri chajinem pa taq le okem winaq pa rachoch taq japache’ pa qatinamit, chi’ k’u ri’ k’o ch’aweb’al riqom, ruk’ ch’ich’ rech q’axal Tzij, kolomch’ich’ xuquje’ kib’i’ taq ri elaq’omab’ kakitoq’ij pwaq.
Pa le aninaqil chajinem ri’ eri q’atb’al Tzij xkib’ij che rajwaxik kaya ub’ixik pa le 110 rech PNC xuquje’ pa le 1561 rech Crime Stoppers, chi la’ k’ut kakib’ij wi loq ri winaqil rech katerenb’ej kachomaxik.