Eri El Servicio Nacional rech Fronteras (Senafront) rech Panamá, xub’an ri Ukajlajil ub’ixik ri curso rech Reconocimiento xuquje’ Combate (Recom) xuquje’ III Internacional ri’, ri xetijox wi reqa’lenelab’ Iximulew ri’, Ecuador ri’, Belice ri’ xuquje’ rech ri nimatinamit ajchomal ri’. Eri tijonem ri’ are xuya’ uchuq’ab’ b’anoj chajinem kumal ri wokajil e ajno’jchajin tinamit ri’ rech e ajq’atenel chi ke ri nuk’wokaj b’anol k’ax pa taq nimatinamit ri’.
Pa le b’anoj tijonem ri’, xek’oji 128 chi e ajtijoxel ri xkitijoj kib’ pa le tijowchuq’ab’ eta’mab’al chi chijujunal ri’. pa k’isb’al ri’, e k’o 33 chi eqa’lenelab’ xekowon che uk’isik xkitijoj kib’ ri’, ri xnajtib’ oxib’ ik’ ri’.
Eri a Edward Fabrizio Álvarez Marroquín, jun reqa’lenel ri Grupo rech Acción Rápida (GAR) ri’, rech ri División rech Fuerzas Especiales (Difep) ri’, rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC), ri are kape chi la’ El Jícaro, El Progreso ri’. Pa noviembre ri’ kab’lajuj junab’ kutz’aqatisaj k’o pa ya’olchajinem winaqil e aj iximulew ri’ xuquje’ are ri nab’e aj iximulew ri’ xya’taj ri Boina Negra chech ri’ rumal ri’ are rajwaxik kak’oji ri are pa le wokaj e ajno’jchajinelab’ ri keta’m kakito’o kib’, keta’m kemuxin pa taq ri ja’, keta’m kakeqaj nim k’aqb’alil xuquje’ keta’m ketaqinik kesuk’inik ri’, jeri’ keta’m kakib’an jukub’, kemuxinik xuquje’ jcha kakib’an ri awajil pa ja’ keta’m kakesaj winaq kamom kech, kakib’an yach’oj kolob’ ri’. Xuquje’ xetijox che q’atenik k’ax pa tinamit xuquje’ pa taq japache’ tz’apib’al, jeri’ pa taq nik’aj k’olib’em ri’.
Sib’alaj ko katijoxik xb’anik
“Pa oxib’ ik’, k’o katijoxik xb’anik rech keta’m kakito’o kib’ xuquje’ we keqaj tane’ pa kq’ab’ e b’anol k’ax.
“Rajwaxik sib’alaj xk’ub’ kik’u’x, xkiq’i’o kosem wari’, qas kakich’ob’ ri kakib’an ri’, xketa’maj ke’ilon chi kij rech jas ri k’olik, rech kakich’ob’o jas ri tajin uk’ulmatajik, rech kakich’ob’ rilik ri b’e we kub’sib’al ri’ xuquje’ rech kakikoj ronojel ri xketa’maj ri’ rech kakikoj juntir uwach ri’” xcha’ ri eqa’lenel Álvarez.
Xub’ij chik: “Eri tijonem ri’ are xub’an chi ke k’o nim kichuq’ab’ kachomab’al xkik’am ri’. Jeri’ xketa’maj pa juntir ri xetijox wiri’, rech xkiq’axe’j ri k’ax xkiriq ri’. Sib’alaj rajwaxik b’a’ pa amaq’el kakub’ kik’ux’ che ub’anik ri kekowon che ub’anik ri xuquje’ rech man kakiya ta kib’ pa le ub’anik ri kitaqim ri’. Juntir ri xkich’ob’ pa le tiijonem ri’ are la’ kakikoj ri’ pa juntir ri ya’olchajinem winaqilal e aj iximulew ri’”.
“Nim nuq’ij kinna’o rumal kinriqitaj pa ub’i’ nutinamit ri’ xuquje’ rech kaqach’ob’ juntir uwach ri tijonem xujtoq’ix che uch’ob’ik ri are chi’ xintijoxik rech rumal ri’ xya’taj chuwe ri Boina Negra ri’”, xcha’ ri k’ak’ eqa’lenel Álvarez.
Pa le q’ijol xb’an ri tijonem ri’, eri e ajtijoxel chi’ xe’esax b’i che kchak ri’, rumal ri’ xkoj jun retal krus ruk’ kib’i’ pa jun rachoch ri Senafront ri’. Are rech b’a’ eri kitzijol man kasach taj rumal xkik’am b’i uwach resaxik jun k’ak’ tijonem kumal xuquje’ rech kaya’taj chi ke ri wujilal rech xek’oji pa le k’uttijonem ri’.