Eri Tercer Viceministerio rech ri Ministerio rech Gobernación (Mingob) pa uchakunik ri Unidad rech ri Prevención Comunitaria rech ri Violencia (UPCV), pa le wuqq’ij ri’ xb’an jumolaj chi b’anonem rech xna’texik ri Q’ijol pa Uwachulew rech maj b’anoj k’a chi ke ri Ixoqib’ pa Iximulew ri’.
K’o juq rech 100 ixoqib’ xetatb’enik pa taq ri tzijob’enik xb’an ri’, rech sib’alaj xetijoxik ri ajpatanel rech e are kakipatanij ri uk’exik ri no’jib’al pa kik’aslemal ri winaqilal ri’. Jeri’, eri Sección rech Género xuquje’ Multiculturalidad rech ri UPCV xkiloq’aj ri kichak ketajin che ub’anik ri wokaj eqa’lenelab’ rech b’anoj utzilem chike ri winaqilal e aj iximulew.
Xuquje’ pa jalajoj taq kawokajil ri winaqilal pa uk’u’x nimatinamit xb’an ujachik ri no’jwujil rech tijob’enik, ri k’o chi upam jun b’anikil tijonik ub’i’ “violentómetro”, jun chakub’al qas rajwaxik kuya kichuq’ab’ ri ixoqib’ rech kakib’ij ri k’ax kab’an chi ke rech uq’atexik ri b’anoj k’ax chi ke e achk’ulaj pa junamil.
Eri b’anonem ri’ are la’ uwach ri cholchak xb’anik ub’i’ “Ri Ukowonib’alil ri Q’atenik”, che ri kukoj ri kib’i’ taq ri winaqixel e kowilaj taq winaq ri’, Ixim, Marta, Tuleya, Charim xuquje’ Lila, ri e junam ta ruk’ nik’aj chik, che ri e k’o pa le kipuqil rech kakiq’atij ri kik’ula’lel rech kech’ojan kuk’ rech kaq’atexik.
Eri K’amal B’e Amaq’ Iximulew pa reqele’n ri Taqawokajnem Ya’olchajinem pa Amaq’ xkub’isaj ub’ixik che are wa’ kichak e k’olik rech uq’atexik ri b’anoj k’ax ch ke ri achk’ulaj pa junamil, jeri’ rech kakiwok uwach ri q’atenik ri’ ri katijoxik ri ixoqib’ rech k’o k’ak’ ri kaketa’maj kakichakuj.