Rumal b’a’ are kataqixik rech pa jikomal joremal ri k’olem pa nimatinamit ri’ pa le uq’ijol ri kicha’ik K’ak’ Taqawokaj Amaq’il pa 2023 ri’, eri Ministro rech Gobernación, David Napoleón Barrientos, xuya’ ub’ixik ri utaqib’alil ri ya’olchajinem tob’anik kab’an pa le uq’ijol ri kicha’ik ri k’ak’ Wokom Taqanelab’ Amaq’ ri’ kakib’an chi ke ri q’atb’al tzij rech ri Ministerio Público (MP), ajk’amol ub’e rumal ri Fiscal General, María Consuelo Porras ri’, che ri Magistrada Presidente rech ri Tribunal Supremo Electoral (TSE), Irma Palencia ri’ xuquje’ che ri Ministro rech ri Defensa Nacional, Henry Reyes Chigua ri’.
Eri Choltaqanem Plan 05-2023 rech Chajinik ri’ are kamajtaj ub’anik paq’ij 5 rech enero ri’ xuquje’ are kak’is ub’anik paq’ij 31 rech diciembre ri’, ruk’ wa’ are kataqix kakojik ri wokom komonchak pa taqawokajilal ri’ rech kachomaxik ri b’anoj chajinem, chomanik chi rij taq ri k’axk’onem kakib’an ri molaj b’anol k’ax ri’, rech kanab’ejsax ub’ixik ri’ rech uq’atexik ri b’anoj taq k’ax ri’ xuquje’ rech katoq’ix uq’alik wari’.
Jeri’ ri Taqawokajnel rech ri Chajinem pa Amaq’il, xkub’isaj ub’ixik ri’ che ketaqik e 42 mil chi ajchajinelab’ pa taq k’olib’al cha’onem ri’. Xuquje’ xuya’ ub’ixik eri ajchajinelab’ kakikoj ri drones pa le chajinem, ri MI3 xuquje’ ri helicópteros rech ri Unagob rech ketob’anik pa le uq’ijol kicha’ik k’ak’ taq q’atb’al tzij ri’.
“Pa komon ub’anik ruk’ konojel ri wokajil ajchajil tinamit ri’ rech kechajin pa taq ri k’olib’alil cha’onik are maja’ na, pa le q’ij xuquje’ are ok’owinaq chik ri cha’onem ri’”, xcha’ ri nimpatanel.
Eri nimatob’anem chajinik ri’ are la’ kab’an pa le 25 mil 600 komon ajcha’onem ri’ xuquje’ chi ke e 3 mil 770 uk’olib’al cha’onem pa rulewal qatinamit.
Eri Fiscal General xuquje’ ri Taqanel rech ri Ministerio Público ri’ xuya utzijol ub’ixik che ri puq wokaj ajcha’onelab’ rech b’a’ k’o jun utzalaj cha’onik kakib’an ri’.
Xuquje’ eri Ministro rech ri Defensa xkub’isaj ub’i’ che ke’utaq ri’ pa rapapch’ich’ cho kaj xuquje’ pa rulewal qatinamit jun nimalaj wokaj ajchajinelab’ rech kechajin chi ke ri winaqil pa le uq’ijol ri nimalaj cha’onem pa junab’ 2023.