Sib’alaj pa aninaqil k’ut katajin kiriqik ri taq ala, taq ali xuquje’ e q’apojil ri’ ruk’ ri Alerta Alba Kenneth pa we amaq’, rumal ri’ eri q’atb’altzij rech ri Ministerio rech Gobernación xuquje’ ri Q’atb’altzij rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) ronojel ketajin che uya’ik uchuq’ab’ kiriqik loq ri e ak’alab’ che ri e sachinaq ri’.
Rumal ri’ pa enero k’a pa we q’ij kamik eri reqa’lenel ri Departamento rech Investigación rech Q’atel k’ax chi ke Ak’alab’ xuquje’ Alab’om Altiom xuquje’ ri’ xuquje’ chi ke ri q’apojil keniman ta ri’, e k’o 362 chi ak’alab’ xkiriq k’ut pa Iximulew ri’ che ri qas e riqom 135 ri’.
Eri teren chik are ri tinamit rech Xe’laju’ xuquje’ Santa Rosa, chi’ k’u ri’ eri reqa’lenel chajin tinamit e k’o 27 chi taq ala, taq ali xuquje’ e q’apojil kiriqom ri’. Pa Chimaltenango e k’o 19 xeriqitajik, e k’o 17 xeriqitaj pa Escuintla, e k’o 16 xeriqitaj pa Nab’ajul, e 14 xeriqitaj pa Chiquimula, pa Izabal xuquje’ pa Jalapa ri’.
Pa enero ri’ e k’o 156 chi taq alai xuquje’ 78 chi taq ala xuquje’ e q’apojil xeriqitaj ri’ e pa febrero e k’o 82 taq ali xuquje’ 46 taq ala xeriqitaj pa jalajoj taq tinamit ri’.
Eri q’atb’altzij rech ri taqawokajnem rech Ya’olchajinem pa Amaq’, xkiya’ loq ub’ixik sib’alaj ketajin che kiriqik loq ri taq ak’alab’ ri’, taq ala taq ali xuquje’ e q’apojil ri’ che ri kab’ixik e sachinaq kanoq, rumal ri’ eri reqa’lenel chajin tinamit k’o ri b’anoj tzukunem ya’olchajinik kumal pa aninaqil rech terenb’em keriq loq pa aninaqil ri’.
Eri taq ala, taq ali xuquje’ e q’apojil jalajoj ri uriqik ri k’ax ri’ kakik’ulmaj, k’o chi ke xa’ chapom kumal achijab’, k’o nik’aj chik ch’oj kab’an chi ke, k’o nik’aj chik kab’ix chi ke kakiya’ kib’ kechapik, e k’o nik’aj chik xa’ kemoxirik xuquje’ kakinimaj ta kitat nan ri’.