Tajin ya’ik uchuq’ab’ rech uchapik uporoxik usachik uwach ri uk’u’x b’anob’al awan kunab’al

Eri Ministro rech Gobernación ruk’ ri Embajador rech Estados Unidos rech América, a William W. Popp xuquje’ ruk’ ri Subsecretaria rech Estado rech Asuntos rech Seguridad Civil, Democracia xuquje’ Derechos Humanos rech EE.UU., al Uzra Zeya, iwir xkib’an jun opanem solinik pa le Complejo rech Precursores xuquje’ Sustancias Químicas pa le finca Estanzuela xuquje’ Navajas, San José del Golfo, Iximulew ri’, rech xkitaqij ya’ik uchuq’ab’ ri komonchak rech kaq’atexik ri narcotráfico ri’ kumal ri keb’ ri amaq’il nimatinamit ri’.

Xuquje’ xk’oji chi’ ri K’amal B’e ri Sección rech Asuntos Antinarcóticos xuquje’ rech Kojob’al ri Taqanem ri’ (INL, are ub’i’ pa inglés tizj) al Kelly Hapka; ruk’ ri Asesor Antinarcótico rech ri INL, a Reginald Tillery; ri Gerente rech ri INL, a Adam Havlerson; ri nan K’amal B’e rech ri Unidad Especial Antinarcótica (Unesa) ri’; xuquje’ ri Taqanel rech ri Subdirección General rech Análisis rech  Información Antinarcótica (SGAIA) rech ri Wokajil Ajchajil Tinamit (PNC) ri’.

Eri taqawokajnel rech ri Ya’olchajinem pa Amaq’ sib’alaj xuya’ ub’ixik che pa le utaqil ub’eyal chakunem tajin rumal ri K’amal B’e Iximulew, xb’antaj uporoxik ri jun 1 mil toneladas métricas rech uk’u’x b’anob’al awan kunab’al ri’ pa 2022, jeri’ xb’antaj kowonem xjam upam taq ri nimaja k’olbi’al rech ri portuarios ri’, chi la’ k’ut xenuk’ wi xekol wi ri juntir riqom ri’.

Xuquje’ eri Taqawokajnel rech ri Ya’olchajinem pa Amaq’ sib’alaj xub’ij che we Iximulew ri’ xk’ex rib’ rilik chi kuwach ri amaq’il nimatinamit rech pa nimakulewal ri’, ri kakaj kakib’an uchakuxik wari’, rech kakikolo xuquje’ rech kakiporoj ri uk’u’x awan kunab’al ri’. Xuquje’ are la’ chak tajin ub’anik rech kayakik ri nimaja k’olib’al rech b’anob’alil ilonik kumal ri e ajno’j taq eta’manel chi rij wari’ rech kab’an le usolixik uch’ob’ik uwach ri’ jachike uwach awan kunab’al maj pa usaqil k’o pa le nimaja uk’olib’alil ri’, xcha’.

Rumal ri’, eri Subsecretaria al Uzra Zeya xub’ij che ri are kuya uq’ij ri chak tajin kab’an pa le nimaja k’olib’al ri’. Sib’alaj xub’ij ucholaj che ri porob’al ri’, are la’ b’anom pa Estados Unidos, ri porom wiri’ 1 mil toneladas chi uk’ux’ b’anob’al awan kunab’al pa 2022 xuquje’ ri k’o US $2 millones chi pwaqil ya’om rech tojb’al chak chi rij ri’, rech tob’anik k’a pa le 2013. Eri nan nimpatanel ri’ xub’ij che are wa’ k’o jun nim upatanib’al pa b’anoj komonchak pa taqawokajil ri’ xuquje’ rech tob’anem ri’, ri are la’ k’o nim upatanib’al pa le kaq’atexik ri narcotráfico ri’.

Eri xporox ri’

Pa le solinik rilik xb’an pa le nimaja k’olib’al ri’, eri patanelab’ rech ri nimatinamit norteamericano ri’ sib’alaj xkilo chi k’o jun utzilaj uchakuxik b’anom kumal ri reqa’lenel ri SGAIA rech ri PNC xuquje’ ri Unesa rech ri Mingob, rech ri ukolik, uq’axexik xuquje’ rech kaporoxik ri awan kunab’al ri’ pa le nim porob’al, are xa’ jun ri’ k’o pa Centroamérica.

Eri chakunem ri’ are la’ k’o pa uchak patail ub’i’ Política General rech K’amal B’e Amaq’ 2020-2024 xuquje’ ri Cholchak rech Upatanil ri Taqawokajnem rech ri Ya’olchajinem pa Amaq’ 2023, are tajin kachakuxik ruk’ taq ri b’anoj ukojik ri retab’al b’anonik kub’sib’al k’u’x kojom chi’ kuma ri jujun taq wokajilal e ilonel chi’ pa le uporoxik ri uk’u’x awan kunab’al ri’.

Noticias Recientes