Pa le utaqanik ri Ministerio rech Gobernación (Mingob) k’o jun nimalaj kaq’atexik kuwach nik’aj molaj b’anol k’ax rech ri narcotráfico ri’ pa ronojel rulewal qatinamit, pa taq ri puqchajinem tajin ub’anik pa taq tinamit, pa uwi palow xuquje’ pa kaqiq’ chowe kaj rech kaq’atexik nik’aj molaj b’anol k’ax ri’ rech k’o kub’al ya’olchajinem kab’an pa tinamit ri’.
Pa ta ri q’ij ri’, xaq xu’ wiri’ pa le puqtzukunem xb’an pa uwi ri palow Pacífico rech aj iximulew, k’o oxib’ nima’q jukub’ reqam 2 mil 596 chi cocaína ri’, ruk’ ri xriqitaj ri’ eri rajil are kopan pa Q266 millones 717 mil 583 chi pwaqil. Xuquje’ pa utzukuxik ri awan kunab’al, eri wokaj ajchajin tinamit xkiya ub’ixik chi k’o julajuj chi uwinaqil xkichap uloq, e waqib’ chi winaqil mexicanos, e oxib’ e aj iximulew xuquje’ e keb’ chi ecuatorianos.
Pa le ya’oltzijolinem ri’ xb’an pa q’ij kamik eri Ajtaqon ri Ya’olchajinem pa Amaq’, Francisco Jim´nez sib’alaj xuya utzijol ub’ixik che pa le puqtzukunem xb’antaj ri’, xb’antaj kowonem xriqitaj uloq 45 mil 200 chi upajb’alil ri cocaína ri’, are la’ kutun rib’ ruk’ ri riqom chi uloq pa taq tzukunem b’anom. Are wa’ xutun rib’ ruk’ ri riqom chi uloq pa le kaq’atexik ri narcotráfico ri’ eri rajil k’ut are kopan pa 600 millones chi pwaqil rajil. Are wa’ xb’antaj uriqik uloq pa junab’ ri’, eri pa junab’ir 2023 kanoq, eri xriqik are 2 mil 029 upajb’alil ri cocaína chi’ k’u ri’.
Eri Ministro Jiménez xub’ij che are wa’ k’o jun nim upatanib’al ya’ik ub’ixik utzijol rech kaq’atexik pa nik’aj chik nimatinamit e k’o apanoq. Xuquje’ xub’ij chi are wa’ jun nim uq’atexik xb’an ri narcotráfico ri’ rumal xya uchuq’ab’ ri b’anoj chajinem kumal ri e ajchajin tinamit e aj iximulew pa le kachajixik kato’ik ri winaqilal xuquje’ pa le kaq’atexik nik’aj molaj b’anol k’ax pa taq nimatinamit e k’o apanoq.